با بسته شدن مدارس در یمن، کودکان هم به عضویت گروهها در یمن درمیآیند. اوضاع یمن باعث شده کودکان هفتساله هم در درگیریها حضور داشته باشند.
به گزارش فرادید، خبرنگار ایندیپندنت نوشته است: در ورودی باب الیمن در صنعا هستیم. حسن کلاشینکف را در دست گرفته و خودروهای عبوری را با چشمان مشکیاش با دقت بررسی میکند.
حسن مانند اکثر کودکان صنعا بیشتر وقت خود را در مدرسه بود یا با دوستانش فوتبال بازی میکرد. اما از سه هفته پیش همه چیز تغییر کرد. او در حال بررسی تویوتا یاریس سفیدرنگ است و میگوید: «مدرسه الان بسته شده.» حسن در عرض یک هفته از یک دانشآموز دبستانی به یکی از مبارزان حوثی تبدیل شد و الان او در یک ایستگاه بازرسی خدمت میکند. سال گذشته، آنها شهر را در دست گرفتند تا رئیس جمهور یمن مجبور به ترک آنجا شود. مجموعه اتفاقاتی که در نهایت منجر چالشهای امروزی یمن شد.
حسن با اقتدار میگوید: «ما میجنگیم تا کشورمان را از دست دشمنان حفظ کنیم.»
گفته میشود بیش از 700 نفر در هفتههای اخیر کشته شدهاند که در میان آنها چندین کودک نیز وجود دارد. طبق گزارش سازمان ملل، هزاران نفر آسیب دیده و بیش از 150 هزار نفر در کشور جابجا شدهاند.
ماه گذشته درگیری بین حوثیها و نیروهای عربستان پشتیبان «عبد ربه منصور الهادی» شدت گرفت. در پی این اتفاق، عربستان سعودی همراه با متحدان سنی خود در منطقه حملات هوایی بر علیه حوثیها را آغاز کردند. به تدریج این حملات سراسر یمن را در برگرفت.
منصور الهادی چند ماه قبل پایتخت را ترک کرد. پس از آن، حوثیها از مناطق تحت کنترل خود در شمال به سمت جنوب پیشروی کردهاند که باعث شده صنعا صحنه درگیریهای بیشتری باشد. در این بین، قبایل مستقل (مخالف یا موافق منصور الهادی) نیز وارد درگیریها شدهاند و گروههای دیگر هم به دنبال استقلال خود هستند.
مشکل فقط به همین درگیریهای داخلی ختم نمیشود. القاعده به دنبال قدرت در یمن است. گروههای پیرو داعش نیز ممکن است در یمن ظاهر شوند، کما اینکه گزارشهای مبنی بر حضور آنها در یمن شنیده شده است.
جمال الشامی رئیس «مدرسه دموکراسی»که یک NGO محلی در صنعا است، معتقد است که ورود کودکان به صحنه درگیریها نه تنها بر گردن حکومت، بلکه بر گردن حوثیها و شبهنظامیان جنوب است که آنها را تشویق میکنند سلاح به دست بگیرند. کودکان را میتوان با پول یا برانگیخته کردن احساسات آنها وارد چنین نبردهایی کرد.
او میگوید: «مدارس بسته شدهاند و دسترسی دانشآموزان به اسلحه آسان است. تمام جناحهای درگیر با آغوش باز از آنها استقبال میکنند. شرایط اصلا مناسب نیست.»
حسن یکی از میلیونها کودک یمنی است که دسترسی آنها به تحصیل و آموزش پس از حمله نیروهای ائتلافی به رهبری عربستان به منظور بیرون راندن حوثیها قطع شده است.
یک مقام رسمی سازمان ملل هشدار داد حدود 30 درصد مبارزان فعال در درگیریها در ماه جاری زیر 18 سال سن داشتهاند. جولین هارنِیس نماینده یونیسف در یمن میگوید: «ما کودکان را در میدانهای درگیری و ایستگاههای بازرسی در یمن میبینیم. متاسفانه بین کشتهها و آسیبدیدهها نیز کودکانی زیادی وجود دارند.» شرایط به گونهای است که نمیتوان تعداد دقیق آنها را محاسبه کرد، زیرا کودکان مبارز در گروههای مختلفی حضور دارند.
این کودکان مبارز در خط مقدم درگیریها مشغول بازرسی خودروها یا نگهبانی ایستگاههای بازرسی هستند. استفاده نظامی از کودکان چیز تازهای نیست. حتی قبل از اینکه کنترل صنعا به دست حوثیها بیفتد، این اتفاق رخ داده بود. این در حالی است که سن قانونی پیوستن به ارتش یمن 18 سال تمام است.
افزایش آشکار آمار کودکان سرباز در حالی اتفاق میافتد که نیروهای مسلح یمن پیشتر تلاش کرده بودند جلوی استخدام کودکان را بگیرند. ماه گذشته نیز یک طرح عملی بین دولت یمن و سازمان ملل به امضا رسید تا رسما جلوی ورود کودکان به صحنه درگیریها گرفته شود.
حسن در منطقه صفیه شهر صنعا زندگی میکند و تاکنون هیچ آموزش رسمی ندیده است، با این حال میگوید: «پدرم به من یاد میدهد که چگونه از کلاشینکف استفاده کنم.» عاصف یک مبارز دیگر است که 11 سال دارد. او از شش سالگی به استان صعده در شمال یمن سفر کرده تا با حوثیها آموزش نظامی ببیند. او میگوید: «من فقط به آن چیزی عمل میکنم که در قرآن آمده است. از مدرسه لذت نمیبرم، من اصلا تا به حال به مدرسه نرفتهام. من دوست دارم برای کشورم در مقابل عربستان صعودی و داعش بجنگم.» بر اساس آموزشی که دیده او قادر است در خط مقدم بجنگد، با این حال او در خیابانها و ایستگاههای بازرسی پست میدهد.
او البته منکر دریافت هرگونه پاداشی است ولی اذعان میکند که وعده غذایی و یک بسته «قات» دریافت میکند. قات نوعی گیاه مخدر است که در این منطقه به طور گسترده استفاده میشود. او میگوید: «پدر و مادر من به وجود من افتخار میکنند و مرا تشویق میکنند تا بجنگم.»
آقای شامی میگوید: «جنگ به نقاط مختلفی از کشور رسیده است. بسیاری از خانوادهها جوانان و کودکان خود را تشویق میکنند که در مقابل شبهنظامیان بجنگند. برای برخی، حتی این کار نوعی منبع درآمد است.»
حتی پیش از شروع حملات هوایی عربستان سعودی، بیش از 16 میلیون یمنی به کمکهای انسان دوستانه نیاز داشتند. اما شدت حملات و تبعات آن در یمن موجب شد آمار بیکاری نیز بیشتر شود. این معضل در بسیاری از موارد باعث شد تا کودکان هم کمک خرج خانوادههای خود شوند.
محمد 13 سال دارد و اهل استان حجه در غرب یمن است. بیش از شش ماه است که او خانواده خود را ندیده است. محمد به جاهای مختلف کشور سفر کرده تا بجنگد. او نیز به مدرسه نرفته تا دفتر خاطرات کودکیاش با خاطرات شلیک اسلحه در میدانهای نبرد پر شود. او با افتخار جملاتی را بر سر زبان میآورد: «من پارسال ابتدا در عمران و سپس در صنعا جنگیدم.»
محمد اهل شهاراه در نزدیکی استان حجه است. او به مدرسه نرفته و توجیهش نیز این است که پدر و مادرش هم به تحصیلات احتیاجی نداشتهاند. خانواده او زندگی خود را با زراعت و کشت گندم و جو میگذارند.
آقای شامی معتقد است پس از پایان احتمالی نبردهای کنونی، در ابعاد بزرگتری باید مبارزه کنیم. او میگوید: «اکنون بسیاری از این کودکان به درآمد خود، خشونت و میدانهای نبرد عادت کردهاند. خیلی مشکل است آنها را متقاعد کنیم که به کلاس درس برگردند.»