آغاز مرحله سخت مذاکرات

فرارو- مرحله سخت مذاکرات هسته‌ای از این هفته آغاز می‌شود؛ مرحله‌ای که همچون دو مرحله گذشته رسیدن به توافق چندان آسان نیست. اختلاف عمیق طرف‌های اصلی این مذاکرات در مورد مسائل باقی مانده و در راس آن، لغو تحریم‌ها، گواهی است بر این مدعا.

به گزارش فرارو، نخستین دور مذاکرات هسته‌ای ایران و گروه ۱+۵ برای رسیدن به توافق جامع و نهایی، پس از حصول تفاهم سیاسی در لوزان سوئیس، از این هفته آغاز می‌شود.

این مذاکرات از روز سه شنبه به مدت دو روز (دوم و سوم اردیبهشت) در شهر وین اتریش و در دو سطح کار‌شناسان و معاونان وزرای خارجه برگزار می‌شود.

مذاکره کنندگان هسته‌ای ایران و گروه ۱+۵ از این دور تلاش خواهند کرد که نگارش متن توافق جامع و نهایی را بر پایه تفاهم لوزان آغاز کنند.

ایران و ۱+۵ در چند هفته اخیر و بعد از یک سال و چهار ماه توانستند گام مهمی را برای رسیدن به توافق جامع هسته‌ای بردارند. در این گام مهم دو طرف توانستند به راه حل‌ها برای عبور از موانع و مشکلات بر سر توافق دست یابند و قرار است با شروع دور جدید مذاکرات در وین این راه حل‌ها به طور جامع مکتوب شود.

با این حال مشکلات و اختلاف‌نظرهای فنی و سیاسی به ویژه میان ایران و آمریکا بعد از اعلام بیانیه مطبوعاتی و مواضع اتخاذ شده طی چند هفته اخیر فضای رو به جلو مذاکرات را تا حدودی مبهم ساخته است.

عمده اختلاف دو طرف حول محور چگونگی رفع تحریم‌های ایران پس از توافق جامع و نهایی است؛ تحریم‌هایی که جمهوری اسلامی ایران تاکید دارد از فردای روز توافق جامع باید لغو شود و آمریکایی‌های مدعی‌اند که این تحریم‌ها مرحله به مرحله لغو خواهد شد.

در بیانیه‌ای که وزارت خارجه آمریکا در پایان مذاکرات لوزان منتشر شد و در ایران به فکت شیت آمریکایی این تفاهم مشهور شد در بخش تحریم‌ها آمده است: ایران در صورتی که به صورتی قابل راستی‌آزمایی به تعهدات خود پایبند باشد، تخفیف تحریمی دریافت خواهد کرد. آمریکا و اتحادیه اروپا زمانیکه آژانس تائید کند ایران تمام گام‌های کلیدی مرتبط با هسته‌ای را برداشته، تحریم‌های مرتبط با هسته‌ای را تعلیق خواهند کرد. در هر زمان که ایران به تعهدات خود عمل نکند، این تحریم‌ها فورا به جای خود باز می‌گردند. معماری تحریم‌های مرتبط با هسته‌ای ایالات متحده در بخش اعظم دوره توافق حفظ شده و امکان بازگشت فوری آن‌ها درصورت بروز مورد جدی عدم-کارایی را فراهم می‌کند.

باراک اوباما رییس جمهوری آمریکا شب گذشته هم در نشست خبری مشترک با همتای ایتالیایی خود بار دیگر تاکید کرد که تحریم‌های ایران به صورت مرحله‌ای لغو خواهد شد.

همزمان جو بایدن، معاون رئیس‌جمهور آمریکا روز جمعه گفت درخواست ایران برای برداشته شدن تمام یا بخش زیادی از تحریم‌ها در ابتدای اجرای توافق جامع هسته‌ای، رسیدن به توافق را ناممکن می‌کند.

این سخنان در حالی مطرح شد که حسن روحانی هفته گذشته در جمع مردم گیلان باردیگر تاکید کرد که پایان توافق باید با لغو تحریم‌های ظالمانه همراه باشد.
 
محمد جواد ظریف وزیر خارجه ایران هم دیروز در واکنش به سخنان مقامات آمریکایی درباره چگونگی رفع تحریم‌های ایران در گفت‌و‌گو با یورونیوز گفت: درباره حذف مرحله به مرحله تحریم‌ها صحبت نمی‌کنیم. متاسفانه ایالات متحده آمریکا صحبت در این باره را شروع کرده و از عبارت «لغو مرحله به مرحله» استفاده کرده است. اگر شما به بیانیه مشترک مراجعه کنید، حتی واژه «تعلیق» را نمی‌بینید و کلمه «مرحله‌ای» را هم نخواهید دید. روشن است که تمام تحریم‌ها، تمام تحریم‌های اقتصادی و مالی پایان خواهد یافت. روزی که ما به توافق برسیم، به شورای امنیت خواهیم رفت و شورای امنیت قطعنامه‌ای صادر خواهد کرد که بر اساس آن تمام قطعنامه‌های قبلی فسخ و به تمام تحریم‌ها پایان داده خواهد شد. این کاملا واضح است؛ مرحله بندی یا تعلیقی وجود نخواهد داشت. توافقی که ما اعلام کردیم کاملا روشن است.

بر اساس سخنان وزیر خارجه ایران می‌توان اینگونه برداشت کرد که آمریکایی‌ها با وجود تفاهم لوزان که تاکید بر لغو تحریم‌های (مربوط به برنامه هسته‌ای ایران) در پایان توافق جامع دارد، به نوعی از مواضع خود عقب نشینی کرده که این عقب نشینی به در حال دامن زدن به اختلافات دو طرف برای رسیدن به توافق جامع است.
 
بر این اساس دور تازه مذاکرات هسته‌ای ایران و گروه ۱+۵ برای رسیدن به متن توافق جامع و نهایی در حالی از این هفته در وین آغاز می‌شود که شکاف‌های فزاینده میان طرفین به خصوص بر سر چگونگی رفع تحریم‌ها در حال بروز است که همین امر رسیدن به توافق جامع را دو چندان سخت خواهد کرد.