فرارو- اسحاق جهانگیری گفت: باید مساله کاهش قیمت نفت را با درایت مدیریت کنیم چرا که در غیر این صورت ممکن است برای اقتصاد کشور دردسرساز شود.
معاون اول رییس جمهور در دوازدهمین کنفرانس بین المللی مدیریت که در مرکز همایشهای بین المللی رازی برگزار شد با اشاره به مساله کاهش قیمت نفت اظهار کرد: در دهه 80 با وفور درآمدهای نفتی مواجه بودیم و در زمان دولت آقای خاتمی و برنامه سوم برای ذخیره مازاد درآمد نفت، صندوق ذخیره را ایجاد کردیم. اما متاسفانه با توجه به اتفاقات رخ داده در سالهای اخیر امروز جزء محدودترین کشورهایی هستیم که در مقطع فعلی کاهش بهای نفت برای ما مشکل ساز خواهد بود، چون حساب ذخیره ارزی با درآمد صرف کنار گذاشته شد و در حال حاضر صندوق توسعه ملی ایجاد شده است که موجودی آن هم محدود است. گزیده اظهارات جهانگیری را در ادامه میخوانیم:
- اگر در زمانی که درآمدهای نفتی بالایی داشتیم مدیریت خوب اتفاق میافتاد امروز با مشکل روبرو نبودیم.
- اقتصاد ما در دهه 80، 850 میلیارد دلار درآمد نفتی داشته است که میتوانست از این طریق پایه گذار اقتصاد پایدار باشد. متاسفانه از این درآمد 720 میلیارد دلار واردات انجام شد و 80 میلیارد دلار خروج سرمایه از کشور اتفاق افتاد و شاهدیم که میزان شاغلان ابتدا و انتهای دهه هشتم در کشورمان تغییر چندانی نکرده است.
- قیمت نفت در حوزه درآمد ریالی و ارزی دولت تاثیرگذار است، دولت برای جلوگیری از شوک بهای نفت سهم صندوق توسعه ملی را به 20 درصد تقلیل داد و از این طریق 4 میلیارد دلار ارز به اقتصاد کشور وارد شد تا جلوی شوک گرفته شود.
- تصمیمهای دیگر دولت در مقابله با کاهش قیمت نفت این بود که به هیچ وجه برای تامین بودجه به بانک مرکزی مراجعه نکنند همچنین در هزینهها صرفه جویی داشته و افزایش کارایی هزینهها را موردتوجه قرار دهد و در این رابطه تجربه موفق ما در سال 92 در حوزه استفاده از ظرفیت مدارس غیرانتفاعی قابل توجه است.
- دولت تلاش کرده است روند روبه رشد بودجههای عمرانی را مدنظر قرار دهد. بخش عمرانی در خروج از رکود بسیار کارساز است و ما طرحهای عمرانی را به صورت جدی اولویتبندی کردهایم و بازدهی سرمایه گذاری طرحهای دولتی را نیز باید به حداکثر برسانیم.
- دولت تصمیم دارد برای واگذاری طرح های نیمه تمام به بخش خصوصی اقدام کند. چنین دولت تصمیم به بهره مندی از فاینانس خارجی دارد و همچنین 100 میلیارد دلار برای طرحهایی که صرفه جویی انرژی در آنها مدنظر قرار گرفته است در بودجه سال درنظر گرفته است.
- از نقاط ضعف عمده اقتصادی ما این است که ارتباط محکم بین بنگاههای متوسط ، کوچک و بزرگ کشور وجود ندارد و انتظار داریم در شرایط فعلی بنگاههای بزرگ به کمک بنگاههای کوچک بیایند و نیازهای خود را از داخل کشور تامین کنند.
- بهرهوری در بنگاههای بزرگ کمتر از بهرهوری در بنگاههای کوچک است بنابراین نیازمند اصلاحات ساختاری جدی در بنگاههای بزرگ هستیم.
- از مسائل مهم موردتوجه مدیران ارشد را توجه به مسائل کهنه و مزمن جامعه برای پیداکردن راهحلهای جدید با نگاه علمی و نو دانست. نیازمند ساختارهای نو برای مدیریت بر منابع انسانی و فیزیکی و اجتماعی و فرهنگی هستیم.
- جامعه ما میراثی از تجربه های تلخ در اتلاف منابع دارد و نمیتواند با انگارههای قدیم مدیریت را پیش برد، در مدیریت فقط به مدیریت آتش نشانی نیازمند نیستیم بلکه نیازمند مدیریتهای معماری هستیم که فکر کرده،طراحی کنند و راهکار پیدا کنند.
- اقتصاد نفتی دولت ها را به سوی کوته بینی، عامه انگیزی، ویژه خواری و فساد سوق میدهد. متاسفانه جامعه امروز ایران از پدیده اتلاف منابع رنج میبرد چون اتلاف صدها میلیارد دلار درآمد نفتی در سالهای اخیر را شاهد بوده است.
- تحلیل دولت از ابتدا این بود که مشکلات اقتصادی کشور دو ریشه متفاوت دارد. یکی مربوط به تحریمها بود و دیگری مربوط به کیفیت و نوع سیاستهای اقتصادی به کار گرفته شده.
- با برنامه ریزی دقیق و تعیین تیم باتجربه مذاکرات را در حوزه تحریمها دنبال کردیم. موفق شدیم با تاسیس حقوق هستهای ملت ایران روند تحریمها را متوقف کنیم. در حالی که تا قبل از دولت یازدهم هر 3 ماه تحریمهای جدیدی علیه کشورمان وضع میشد.
- در مدت کوتاهی با ریشه یابی دقیق از تورم 40 درصد به حدود 17 درصد رسیدیم و ثباتی در اقتصاد کلان کشور ایجاد شد. همچنین توان سیستم بانکی برای تسهیلات دهی به بنگاهها بالاتر رفت و در 8 ماه سیستم بانکی 207 هزار میلیارد تومان به بنگاههای اقتصادی تسهیلات داد که 32 درصد آن مربوط به حوزه صنعت و معدن میشد.
- بر میادین مشترک پارس جنوبی و فروش نفت متمرکز شدیم چون از آثار بد تحریمها در کشور ما این بود که خیلی ها مدعی فروش نفت در کشور بودند و از دولت وقت نفت گرفته بودند تا در بازارهای جهانی بفروشند اما حتی یک دلار از آن نفتها به کشور بازنگشت.
- به طور مثال فردی 2.6 میلیارد دلار به بهانه فروش، از کشور نفت خارج کرد اما هیچ پولی برگردانده نشد البته برخی نهادها و دستگاههای دیگر نیز این کار را کردهاند که تا امروز پولی توسط آنها به کشور بازگردانده نشده است. پس دولت تصمیم گرفته است نفت را فقط از طریق وزارت نفت به فروش برساند.
- در سال 90 دو میلیون بشکه نفت میفروختیم که هر بشکه 100 دلار بود و در سال 92 میزان فروش به یک میلیون بشکه کاهش یافت که از این رقم 30 درصد به صندوق توسعه ارزی و 14.5 درصد به بخش نفت دادیم پس 50 درصد از یک میلیون بشکه در اختیار دولت بود بنابراین یکی از تنگناهای دولت در حوزه ارزی بوده است.
- در 9 ماه اول امسال 18 درصد صادرات غیرنفتی داشتیم که اگر این رشد استمرار یابد دستاوردهای خوبی خواهیم داشت. حدود 15 درصد واردات رشد داشته است که 88 درصد آن کالاهای واسطهای و سرمایهای بوده است.
- در 6 ماهه امسال رشد اقتصادی به 4 درصد رسید در حالی که در سال 91 منفی 6.8 درصد و در 6 ماهه اول 92 منفی 2.4 درصد بوده است پس ما به رونق اقتصادی وارد شدیم و سرمایه گذاری در نیمه اول امسال به 15.8 درصد در حالی که در 6 ماهه اول سال گذشته منفی 16.5 درصد بوده است و این یعنی اعتماد بیشتری در سرمایه گذاران ایجاد شده است.
- برنامه جامع غیرتورمی خروج از رکود طراحی شده است که موضوعات مربوط به دولت عملیاتی و پیگیری شود. امیدواریم بخشهای مربوط به مجلس نیز به زودی تصویب شود تا بتوانیم شاهد روند رو به رشد رونق اقتصادی کشورمان باشیم.
- در سال 93 با موضوع جدی هدفمندی یارانهها و قیمت حاملهای انرژی روبه رو بودیم که بسیاری افراد به ما توصیه میکردند که به قیمت حاملهای انرژی دست نزنیم اما به دلایل زیادی چارهای جز این کار نداشتیم و منابع حاصل از آن را در طرح سلامت استفاده کردیم و نشان دادیم که اگر منابعی در اختیار دولت قرار گیرد میتواند از این منابع به صورت هدفمند استفاده کند.
- حذف یارانه افراد ثروتمند بدون محاسبه دقیق مشکل ساز است.
- کل منابع درآمد یارانه 28 هزار میلیارد تومان بود که قرار بود 14 هزار میلیارد از آن به خانوارها پرداخت شود یعنی برای هر نفر حدود 20 هزار تومان بود اما تصمیم گرفتند این رقم را به 45 هزار تومان برسانند و حتی مجلس هم مانع نشد اما امروز به ما گفته میشد که از پرداخت یارانه به پولدارها پرهیز کنیم در حالی که شناسایی این افراد کار دشواری است.
- در موضوع سبد خانوارها که به عنوان تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی پرداخت میکنیم براساس گزارشها فردی با کدملی تحت پوشش این نهادها در سال گذشته هزار و 500 میلیارد فعل و انفعال اقتصادی داشته است و این نشان میدهد که در کشور از نظر اطلاعات مشکل جدی وجود دارد.