فرارو - ﺩﻑ، ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﺳــﺎﺯﻫﺎﻱ ﻛﻮﺑﻪ ﺍﻱ ﺩﺭ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﺍﻳﺮﺍﻧﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﺣﻠﻘﻪ ﺍﻱ ﭼﻮﺑﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﭘﻮﺳﺖ ﻧﺎﺯﻛﻲ ﺑﺮ ﺁﻥ ﻛﺸﻴﺪﻩ ﺍﻧﺪ ﻭ ﺑﺎ ﺿﺮﺑﻪ ﻫﺎﻱ ﺍﻧﮕﺸﺖ ﻣﻲ ﻧﻮﺍﺯﻧﺪ. ﺍﻳﻦ ﺳــﺎﺯ ﺍﺯ ﺳﺎﺯﻫﺎﻱ ﺿﺮﺑﻲ ﺍﻳﺮﺍﻧﻲ ﺷﺒﻴﻪ ﺑﻪ ﺩﺍﻳﺮﻩ ﻭﻟﻲ ﺑﺰﺭﮒ ﺗــﺮ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻭ ﺑــﺎ ﺻــﺪﺍﻱ ﺑﻢ ﺗﺮ ﺍﺳــﺖ. ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ ﺍﺯ ﻛﺘﺎﺏ ﻫﺎﻱ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﻭ ﻧﻮﺷــﺘﻪ ﻫﺎ ﻭ ﺍﺷﻌﺎﺭ ﺑﺮﻣﻲ ﺁﻳﺪ، ﺩﺭ ﺩﻭﺭﻩ ﺍﺳــﻼﻣﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ، ﺍﻳﻦ ﺳﺎﺯ ﺑﺮﺍﻱ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﺍﺯ ﺳﺎﺯ ﻭ ﺣﻔﻆ ﻭﺯﻥ ﺑــﻪ ﻛﺎﺭ ﻣﻲ ﺭﻓﺘﻪ ﻭ ﺭﻛﻦ ﺍﺻﻠﻲ ﻣﺠﺎﻟﺲ ﺍﻫﻞ ﺫﻭﻕ ﻭ ﻋﺮﻓــﺎﻥ ﺑﻮﺩﻩ ﻛﻪ ﻗﻮﺍﻻﻥ ﻫﻢ ﺑﺎ ﺧﻮﺍﻧﺪﻥ ﺳــﺮﻭﺩ ﻭ ﺗﺮﺍﻧﻪ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻛﺎﺭ ﻣﻲ ﺑﺮﺩﻧﺪ. ﺩﺭ ﻛﺘﺎﺏ ﻫﺎﻱ ﻟﻐﺖ ﺩﺭ ﻣﻌﻨﻲ ﺩﻑ ﻳﺎ ﺩﺍﻳﺮﻩ ﻣﻲ ﻧﻮﻳﺴــﻨﺪ: ﺁﻥ ﭼﻨﺒﺮﻱ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ ﭼﻮﺏ ﻛﻪ ﺭﻭﻱ ﺁﻥ ﭘﻮﺳﺖ ﻛﺸــﻨﺪ ﻭ ﺑﺮ ﭼﻨﺒﺮ ﺁﻥ ﺣﻠﻘﻪ ﻫﺎ ﺁﻭﻳﺰﻧﺪ.
ﺩﺭ ﻗﺪﻳﻢ ﺑﺮﺍﻱ ﺁﻧﻜﻪ ﻃﻨﻴﻦ ﺑﻬﺘﺮﻱ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺭﻭﻱ ﺩﻑ ﭘﻮﺳﺖ ﺁﻫﻮ ﻣﻲ ﻛﺸﻴﺪﻧﺪ. ﺩﺭ ﻗﺪﻳﻢ ﺩﻑ ﻳﺎ ﺩﺍﻳﺮﻩ ﻛﻮﭼﻚ ﺭﺍ ﻛﻪ ﭼﻨﺒﺮ ﺁﻥ ﺍﺯ ﺭﻭﻱ ﻭ ﺑﺮﻧﺞ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﺪ ﺧﻤﻚ ﻳﺎ ﺧﻤﺒﻚ ﻣﻲ ﮔﻔﺘﻨﺪ. ﺑﻪ ﺩﺳــﺖ ﺯﺩﻥ ﺑﺎ ﻭﺯﻥ ﻭ ﺑﻪ ﺍﺻﻄﻼﺡ ﺑﺸﻜﻦ ﺯﺩﻥ ﻫﻢ ﺧﻤﻚ ﻳﺎ ﺧﻤﺒﻚ ﻣﻲ ﮔﻔﺘﻨﺪ. ﺩﻑ ﻫﺎﻳﻲ ﻫﻢ ﺑﻮﺩﻩ ﻛﻪ ﺑﺮ ﭼﻨﺒﺮ ﺁﻥ ﺯﻧﮓ ﺗﻌﺒﻴﻪ ﻣﻲ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﻣﻲ ﻧﻮﺍﺧﺘﻨﺪ. ﺯﻧﮓ ﻫﺎﻱ ﺩﻑ ﺭﺍ ﺟﻼﺟﻞ ﻣﻲ ﮔﻔﺘﻨﺪ. ﺩﺭ ﺩﻭﺭﻩ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺑﻪ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺩﻑ ﻳﺎ ﺩﺍﻳﺮﻩ ﻣﻲ ﻧﻮﺍﺧﺘﻨﺪ ﺟﻼﺟﻞ ﺯﻥ ﻣﻲ ﮔﻔﺘﻨﺪ.
ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻛﻬﻦ ﺟﻼﺟﻞ ﻭﺳﻴﻠﻪ ﺍﻱ ﺑﻴﻀﻲ ﺷﻜﻞ ﻭ ﺑﺰﺭﮒ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺯﻧﮓ ﻫﺎﻳﻲ ﺑﺮ ﺁﻥ ﻣﻲ ﺑﺴــﺘﻨﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺟﻨﮓ ﻫﺎ ﺑﻪ ﻛﺎﺭ ً ﺻﺪﺍﻱ ﻣﻬﻴﺒﻲ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ. ﺩﻑ ﺭﺍ ﻛﻪ ﻣﻲ ﺑﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﻇﺎﻫﺮﺍﺑﺮ ﺁﻥ ﺯﻧﮕﻮﻟﻪ ﺗﻌﺒﻴﻪ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ﺩﻑ ﺯﻧﮕﻲ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ. ﭘﺲ ﺍﺯ ﺁﻧﻜﻪ ﺗﻨﺒﻚ ﻣﺠﻠﺴﻲ ﺷﺪ ﺑﻪ ﺗﺪﺭﻳﺞ ﺟﺎﻱ ﺩﻑ ﺭﺍ ﮔﺮﻓﺖ ﻭ ﺍﺯ ﺭﻭﻧﻖ ﺩﻑ ﻛﺎﺳــﺖ ﻭ ﺩﻑ ﺭﺍ ﺑﻴﺸــﺘﺮ ﺩﺭ ﺷﻬﺮﻫﺎﻱ ﻛﻮﭼﻚ ﻭ ﻗﺼﺒﺎﺕ ﺑﻪ ﻛﺎﺭ ﻣﻲ ﺑﺮﺩﻧﺪ ﺑﻪ ﻭﻳﮋﻩ ﺩﺭ ﻛﺮﺩﺳﺘﺎﻥ ﻭ ﺁﺫﺭﺑﺎﻳﺠﺎﻥ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻣﺘﺪﺍﻭﻝ ﺑﻮﺩ ﻭ ﻧﻮﺍﺯﻧﺪﮔﺎﻥ ﻣﺎﻫﺮ ﺩﺍﺷﺖ.
ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ﻫﺎﻱ ﺍﺧﻴﺮ ﺩﻑ ﻧﻮﺍﺯﻱ ﺩﺭ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺷﻬﺮﻫﺎﻱ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺍﻳﺞ ﺗﺮ ﺷــﺪﻩ ﺍﺳــﺖ ﻭ ﻫﻨﺮﺁﻣﻮﺯﺍﻥ ﺑﻪ ﺁﻣﻮﺧﺘﻦ ﺁﻥ ﺭﻭﻱ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﺍﻧﺪ. ﺍﺯ ﻧﻮﺍﺯﻧﺪﮔﺎﻥ ﺻﺎﺣﺐ ﺳﺒﻚ ﺁﻥ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻥ ﺑﻴﮋﻥ ﻛﺎﻣﻜﺎﺭ ﻭ ﻣﺴﻌﻮﺩ ﺣﺒﻴﺒﻲ ﺭﺍ ﻧﺎﻡ ﺑﺮﺩ ﻛﻪ ﺍﺳﺘﺎﺩ ﻛﺎﻣﻜﺎﺭ ﻧﻘﺶ ﺑﺴــﺰﺍﻳﻲ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺷﺨﺼﻴﺖ ﺩﺍﺩﻥ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺳﺎﺯ ﺩﺭ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﺍﺻﻴﻞ ﺍﻳﺮﺍﻧﻲ ﺍﻳﻔﺎ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳــﺖ ﻭ ﺍﺳــﺘﺎﺩ ﺣﺒﻴﺒﻲ ﺑﺎ ﺍﺑﺪﺍﻉ ﺷﻴﻮﻩ ﻣﺪﺭﻧﻲ ﺩﺭ ﻧﻮﺍﺯﻧﺪﮔﻲ ﺍﻳﻦ ﺳﺎﺯ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ً ﺻﻮﺭﺕ ﻛﺎﻣﻼ ﺍﺻﻮﻟﻲ ﻭ ﺗﻜﻨﻴﻜﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺩﻳﮕﺮ ﺳــﺎﺯﻫﺎ ﺩﺭ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﺍﺳﺖ. ﺑﻴﮋﻥ ﻛﺎﻣﻜﺎﺭ، ﻋﻤﺎﺩ ﺗﻮﺣﻴﺪﻱ، ﻣﺴــﻌﻮﺩ ﺣﺒﻴﺒﻲ، ﻣﻬﺪﻱ ﻏﻼﻣﻲ، ﺍﺣﻤــﺪ ﺧﺎﻙ ﻃﻴﻨﺖ، ﭘﮋﻣﺎﻥ ﺣــﺪﺍﺩﻱ، ﻣﻬﺮﺩﺍﺩ ﻛﺮﻳﻢ ﺧﺎﻭﺭﻱ، ﻣﺠﻴﺪ ﺁﻫﻨﮕﺮ، ﺳﻴﺎﻣﻚ ﻋﺰﻳﺰﺯﺍﺩﻩ، ﻣﻬﺪﻱ ﺳﻨﮕﻲ ﻛﺮﻣﺎﻧﺸﺎﻫﻲ، ﺳــﻴﺎﻣﻚ ﺟﺎﻣﻌﻲ ﻣﺆﻳﺪﻱ، ﺣﺴﻴﻦ ﺭﺿﺎﻳﻲ ﻧﻴﺎ ﻭ ﻧﺒﻴﻞ ﻳﻮﺳﻒ ﺷﺮﻳﺪﺍﻭﻱ.
ﺻﺪﺍﮔﺮﻓﺘﻦ ﺍﺯ ﺩﻑ ﺩﺭ ﺍﺳــﺘﻮﺩﻳﻮ ﻛﺎﺭﻱ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺩﺷــﻮﺍﺭ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺟﻤﻊ ﻛﻤﻲ ﺍﺯ ﻧﻮﺍﺯﻧﺪﮔﺎﻥ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺑﻴﮋﻥ ﻛﺎﻣﻜﺎﺭ، ﻧﺒﻴﻞ ﻳﻮﺳﻒ ﺷﺮﻳﺪﺍﻭﻱ، ﻣﺠﻴﺪ ﺁﻫﻨﮕﺮ ﻭ ﺣﺴﻴﻦ ﺭﺿﺎﻳﻲ ﻧﻴﺎ ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻪ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺍﻳﻦ ﻣﻬﻢ ﮔﺸﺘﻪ ﺍﻧﺪ. ﺑﻪ ﺗﺎﺯﮔﻲ ﺁﻟﺒﻮﻡ ﻣﻲ ﺻﻮﻓﻲ ﺍﻓﻜﻦ، ﺍﺛﺮﻱ ﺍﺳــﺖ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﻣﻠﻮﺩﻱ ﻫﺎﻱ ﺧﺎﻧﻘﺎﻫﻲ، ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻭ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻪ ﻧﺒﻴﻞ ﻳﻮﺳﻒ ﺷﺮﻳﺪﺍﻭﻱ ﻭ ﺑﺎ ﺻﺪﺍﻱ ﺍﺳﺘﺎﺩ ﺩﺍﻭﺩ ﺁﺯﺍﺩ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﺳــﺎﺱ ﮔﻔﺘﻪ ﻫﺎﻱ ﺑﺴﻴﺎﺭﻱ ﺍﺯ ﻣﺨﺎﻃﺒﻴﻦ، ﺍﺛﺮﻱ ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﻓﺮﺩ ﻭ ﻣﺘﻔــﺎﻭﺕ ﺍﺯ ﺩﻳﮕﺮ ﺁﺛﺎﺭ ﺧﺎﻧﻘﺎﻫﻲ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳــﺖ.
ﺗﻜﻨﻴﻚ ﻫﺎ ﻭ ﺗﺮﻛﻴﺐ ﻫﺎﻱ ﺍﺳــﺘﻔﺎﺩﻩ ﺷﺪﻩ ﺩﺭ ﺩﻑ ﻭ ﻧﺤﻮﻩ ﺻﺪﺍ ﮔﻴﺮﻱ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺳــﺎﺯ، ﺍﺯ ﺷــﺎﺧﺼﻪ ﻫﺎﻱ ﻣﻬﻢ ﺍﻳﻦ ﺍﺛﺮ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺭﺍﻫﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺟﻠﺐ ﺗﻮﺟﻪ ﺍﺳــﺘﺎﺩ ﺁﺯﺍﺩ ﺩﺭ ﺟﻬﺖ ﻫﻤــﻜﺎﺭﻱ ﺍﺵ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺍﺛﺮ. ﺗﻨﻈﻴﻤﺎﺕ ﺯﻳﺒﺎﻱ ﻧﻲ ﺑﺎ ﺟﻤﻠﻪ ﺑﻨﺪﻱ ﻫﺎﻱ ﻭﺯﻳﻦ، ﺍﺯ ﺩﻳﮕﺮ ﺷﺎﺧﺼﻪ ﻫﺎﻱ ﻣﺜﺒﺖ ﺍﻳﻦ ﺍﺛــﺮ ﻭ ﻧﻬﺎﻳﺘﺎ ﺁﻭﺍﺯ ﺧﻮﺍﻧــﻲ، ﺗﺤﺮﻳﺮﻫﺎﻱ ﻣﻮﺟﺰ ﻭ ﮔﺮﻣﺎﻱ ﺻﺪﺍﻱ ﺍﺳــﺘﺎﺩ ﺁﺯﺍﺩ، ﺣﺎﻝ ﻭ ﻫﻮﺍﻳﻲ ﺧﺎﺹ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﺛﺮ ﺑﺨﺸﻴﺪﻩ ﺍﺳﺖ.
آرمان ﺑﻪ ﺑﻬﺎﻧﻪ ﺍﻧﺘﺸﺎﺭ ﺍﻳﻦ ﺁﻟﺒﻮﻡ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﺁﻟﺒﻮﻡ ﺭﺳــﻤﻲ ﻧﺒﻴﻞ ﻳﻮﺳﻒ ﺷﺮﻳﺪﺍﻭﻱ ﺑﺎ ﺍﻭ ﺑﻪ ﮔﻔﺖﻭﮔﻮ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺍﻳست ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﻣﻲ ﺧﻮﺍﻧﻴﺪ:
ﺩﻑ ﺭﺍ ﻧﺰﺩ ﭼﻪ ﻛﺴﻲ ﺁﻣﻮﺧﺘﻴﺪ؟
ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺩﻑ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺍﺳﺘﺎﺩﻡ ﻧﻴﻤﺎ ﻣﺎﻟﻜﻲ ﺯﺍﺩﻩ ﺁﻣﻮﺧﺘــﻢ. ﺑﺰﺭﮔﺘﺮﻳﻦ ﺁﻣﻮﺧﺘــﻪ ﺍﻭ ﺑﻪ ﻣﻦ ﺗﻔﻜﺮ ﺩﺭ ﺣﻴﻄﻪ ﺭﻳﺘﻢ ﺑﻮﺩ. ﺍﻭ ﺧﻮﺩ ﻧﮕﺎﻩ ﺩﻳﮕﺮﮔﻮﻧﻪ ﺍﻱ ﺑﻪ ﺭﻳﺘﻢ ﻫﺎﻱ ﻣﻌﻤﻮﻝ ﺩﺍﺷﺖ. ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﻏﻴﺮﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻧﻴﺰ، ﺍﺯ ﺳﺎﺯ ﺧﻠﻴﻔﻪ ﻣﻴﺮﺯﺍ ﺁﻏﻪ ﻏﻮﺛﻲ، ﻣﻪ ﻻ ﺩﺷﺘﻲ، ﺳﻴﺪ ﻋﻼﺀ ﻳﺎﺳﻴﻨﻲ ﻭ ﺑﻴﮋﻥ ﻛﺎﻣﻜﺎﺭ ﺑﻬﺮﻩ ﻫﺎ ﺑﺮﺩﻩ ﺍﻡ.
ﻣﺸﺨﺼﻪ ﺩﻑ ﺷﻤﺎ ﭼﻴﺴﺖ؟ﭼﻪ ﭼﻴﺰﻱ ﺩﺭ ﺩﻑ ﺷﻤﺎ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻤﺎﻳﺰ ﺁﻥ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻧﻮﺍﺯﻧﺪﮔﻲ ﺩﻳﮕﺮﺍﻥ ﺍﺳﺖ؟
ﻫﺮ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺟﻐﺮﺍﻓﻴﺎﻳﻲ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ، ﺑﻪ ﻭﺍﺳــﻄﻪ ﺩﺍﺷــﺘﻦ ﮔﻮﻳﺶ، ﭘﻮﺷــﺶ، ﺁﺩﺍﺏ ﻭ ﺳﻨﻦ ﻭ ﺩﺭ ﻛﻞ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﺁﻥ ﺟﻐﺮﺍﻓﻴﺎ ﻭ ﻗﻮﻡ، ﻣﻮﺳــﻴﻘﻲ ﻭ ﺳﺎﺯﺑﻨﺪﻱ ﻣﺨﺼﻮﺹ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﺍﺳــﺖ. ﺍﺳــﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺭﻳﺸﻪ ﻋﻤﻴﻖ ﺍﻳﻦ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻣﻮﺳﻴﻘﺎﻳﻲ ﺭﺍﺯ ﻣﺎﻧﺪﮔﺎﺭﻱ ﻭ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﺁﺛﺎﺭ ﺑﺴﻴﺎﺭﻱ ﺍﺳﺖ. ﻣــﻦ ﺗﻼﺵ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﻡ ﺍﺯ ﺭﻳﺘﻢ ﻫﺎﻱ ﺟﻨﻮﺑــﻲ ﻛﻪ ﺩﺍﺭﺍﻱ ﺗﻨﻮﻉ ﺑﺴﻴﺎﺭ، ﺟﻤﻠﻪ ﺑﻨﺪﻱ ﻫﺎﻱ ﺧﺎﺹ ﻭ ﺍﻛﺴﻨﺖ ﻫﺎﻱ ﻭﻳﮋﻩ ﺧﻮﺩ ﻫﺴﺘﻨﺪ، ﺩﺭ «ﺩﻑ» ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻛﻨﻢ ﻛﻪ ﺳﺎﺯﻱ ﻣﺨﺘﺺ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻛﺮﺩﺳﺘﺎﻥ، ﺑﺎ ﻣﻘﺎﻡ ﻫﺎ، ﺟﻤﻠﻪ ﺑﻨﺪﻱ ﻫﺎ ﻭ ﺗﻜﻨﻴﻚ ﻫﺎﻱ ﻣﺸﺨﺺ ﺍﺳﺖ. ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺭﻳﺘﻢ ﻫﺎﻱ ﺳﻪ ﻧﻮﻉ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﺭﺍﻳﺞ ﺟﻨﻮﺑﻲ، ﻳﻌﻨﻲ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﺯﺍﺭ، ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﺁﻳﻴﻨﻲ(ﺳــﻨﺞ، ﺩﻣﺎﻡ ﻭ. . ) ﻭ ﻣﻮﺳــﻴﻘﻲ ﺷــﺎﺩﻣﺎﻧﻲ(ﺿﺮﺏ ﻭ ﺗﻤﭙﻮ ﻭ ﻧﻲ ﺍﻧﺒﺎﻥ) ﺩﺭ ﺩﻑ، ﺑﺎﻋﺚ ﺷﻨﻴﺪﻩ ﺷﺪﻥ ﺭﻳﺘﻢ ﻫﺎﻱ ﻧﺎﻣﺘﻌﺎﺭﻑ، ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺑﺪﻳﻊ ﻭ ﻧﻮ، ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺳﺎﺯ ﻣﻲ ﮔﺮﺩﺩ. ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺑﺎ ﺣﻔﻆ ﺍﺻﺎﻟﺖ ﻭ ﺳﻨﺖ.
ﺣﻔﻆ ﺍﺻﺎﻟﺖ ﻭ ﺳﻨﺖ؟
ﺟﻤﻼﺕ ﺭﻳﺘﻤﻴﻚ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺷــﺪﻩ ﺩﺭ ﺩﻑ، ﺻﻼﺑﺖ ﻭ ﺍﺑﻬــﺖ ﺧﺎﺻﻲ ﺩﺍﺭﻧﺪ. ﻭﻗﺘﻲ ﺷــﻤﺎ ﺑــﺎ ﺩﻑ ﺭﻳﺘﻢ ﻫﺎﻱ ﺗﻨﺒــﻚ ﻳﺎ ﺩﮔﺮ ﺳــﺎﺯﻫﺎﻱ ﻛﻮﺑﻪ ﺍﻱ ﺭﺍ ﺑﺰﻧﻴــﺪ، ﺍﺯ ﺻﻼﺑﺖ ﻭ ﺷــﻜﻮﻩ ﺁﻥ ﻛﺎﺳﺘﻪ ﻣﻲ ﺷــﻮﺩ. ﺗﻼﺵ ﻣﻦ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺑﻮﺩﻩ ﺗﺎ ﺿﻤﻦ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﺭﻳﺘﻢ ﻫــﺎﻱ ﺩﻳﮕﺮﮔﻮﻥ ﺑﺎ ﺩﻑ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻟﺤﺎﻅ ﺟﻤﻠﻪ ﺑﻨﺪﻱ، ﺍﻛﺴﻨﺖ ﻭ ﺗﻜﻨﻴﻚ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺑﺎ ﻣﻘﺎﻡ ﻭ ﺟﻤﻼﺕ ﺭﺍﻳﺞ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﺍﺳــﺖ، ﺍﺯ ﺷﻜﻮﻩ ﻭ ﺣﻤﺎﺳﻪ ﺍﻱ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺳــﺎﺯ ﺍﺳﺖ، ﻛﺎﺳﺘﻪ ﻧﺸــﻮﺩ. ﻭ ﺍﻳﻦ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺩﻟﻴﻞ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﻮﺁﻭﺭﻱ ﺻﻮﺭﺕ ﮔﺮﻓﺘﻪ، ﺑﺮ ﺑﺴﺘﺮ ﺳﻨﺖ ﻭﺍﻗﻊ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ. ﺍﻳﻨﻜﻪ ﭼﻪ ﺍﻧﺪﺍﺯﻩ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﻡ، ﻗﻀﺎﻭﺗﺶ ﺑﺎ ﺻﺎﺣﺐ ﻧﻈﺮﺍﻥ ﻭ ﻣﺨﺎﻃﺒﺎﻥ ﺍﺳﺖ.
ﺩﻑ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺁﺛﺎﺭ ﭼﻪ ﺁﻫﻨﮕﺴــﺎﺯﺍﻧﻲ، ﺁﻧﻄﻮﺭ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﻳﺪﻩ ﺍﻳﺪ؟ ﭼﻪ ﺁﻫﻨﮕﺴﺎﺯﺍﻧﻲ ﺍﺯ ﺩﻑ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﻧﺪ؟
ﺍﺳﺘﺎﺩ ﻟﻄﻔﻲ ﻛﻪ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺩﻑ ﺩﺭ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﺍﻳﺮﺍﻧﻲ، ﻣﺪﻳﻮﻥ ﺳــﻠﻴﻘﻪ ﻭ ﻓﻜﺮ ﺍﻭﺳﺖ. ﺍﺳﺘﺎﺩ ﭘﺮﻭﻳﺰ ﻣﺸﻜﺎﺗﻴﺎﻥ ﻭ ﻛﺎﻣﻜﺎﺭﻫﺎ، ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺩﻑ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻟﺤﺎﻅ ﺻﺪﺍﺩﻫﻲ، ﺯﻣﺎﻥ ﻭ ﺷﻴﻮﻩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺩﻑ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﻧﺪ. ﻳﻌﻨﻲ ﺁﻥ ﺍﺻﺎﻟﺖ ﻭ ﻟﻬﺠﻪ ﻭﺍﻗﻌﻲ ﺍﻱ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺩﻑ ﻫﺴﺖ، ﺣﻔﻆ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺩﻑ، ﺷﻜﻮﻩ ﻭ ﺻﻼﺑﺖ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺁﺛﺎﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﺰﺭﮔﺎﻥ ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﺩﺭﺁﻭﺭﺩﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺷﻤﺎ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﺎﺩ ﻟﻄﻔﻲ ﺍﺟﺮﺍﻫﺎﻳﻲ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﻳﺪ. ﺑﺮﺍﻱ ﻣﺎ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺭﻩ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺩﻫﻴﺪ.
ﺩﺭ ﺩﻭ ﺳﺎﻝ ﺁﺧﺮ ﻋﻤﺮﺷﺎﻥ، ﺍﻓﺘﺨﺎﺭ ﻧﻮﺍﺯﻧﺪﮔﻲ ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺍﺷﺘﻢ ﻭ ﺑﺴﻴﺎﺭﻫﺎ ﺁﻣﻮﺧﺘﻢ. ﻛﻨﺴﺮﺕ ﻫﺎﻱ ﺑﺴﻴﺎﺭﻱ ﺩﺭ ﺷﻬﺮﻫﺎﻱ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺍﺷﺘﻴﻢ ﻭ ﺣﺎﺻﻞ ﻫﻤﻜﺎﺭﻱ ﻣﺎ، ﺩﻭ ﺁﻟﺒﻮﻡ ﺻﻮﺗﻲ ﻭ ﺗﺼﻮﻳﺮﻱ، ﺑﻪ ﻧﺎﻡ «ﻛﻨﺴــﺮﺕ ﺷﻬﺮ ﺍﺻﻔﻬﺎﻥ» ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺁﻭﺍﻱ ﺷﻴﺪﺍ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪ.
ﭼﻪ ﺷــﺎﺧﺼﻪ ﺍﻱ ﺩﺭ ﺩﻑ ﻧﻮﺍﺯﻱ ﺷــﻤﺎ ﺑﺎﻋﺚ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﺷﻤﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﺍﺳﺘﺎﺩ ﻟﻄﻔﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﻫﻤﻜﺎﺭﻱ ﺑﺎ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺑﻮﺩ؟
ﺑﺮﺍﻱ ﺍﺳﺘﺎﺩ، ﺍﻳﻦ ﻣﺪﻝ ﺭﻳﺘﻢ ﻫﺎﻱ ﺟﻨﻮﺑﻲ ﺟﺬﺍﺏ ﺑﻮﺩ ﻭ ﻫﻤﻴﻦ، ﺑﺎﻋﺚ ﻫﻤﻜﺎﺭﻱ ﻣﺎ ﺷﺪ.
ﻣﺮﮒ ﺍﺳﺘﺎﺩ ﻣﺤﻤﺪﺭﺿﺎ ﻟﻄﻔﻲ ﺍﺯ ﻧﮕﺎﻩ ﺷﻤﺎ.
ﺩﺭ ﻗﻮﻧﻴــﻪ ﺑﻮﺩﻡ. ﻣﻘﺒﺮﻩ ﻣﻮﻻﻧﺎﺭﺍ ﺩﻳﺪﻡ. ﺁﻥ ﺷــﻜﻮﻩ ﻭ ﻋﻈﻤﺘﻲ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺟﺎﻥ ﺗﻚ ﺗﻚ ﻛﻠﻤﺎﺕ ﻭ ﺍﺷﻌﺎﺭ ﻭ ﺳﺨﻨﺎﻥ ﺍﻭ ﺩﺭ ﺩﻳﻮﺍﻥ ﺷﻤﺲ ﻛﺒﻴﺮ ﻭ ﻣﺜﻨﻮﻱ ﻣﻌﻨﻮﻱ ﻭ ﻓﻴﻪ ﻣﺎﻓﻴﻪ ﺍﺵ ﺍﺳﺖ، ﺩﺭ ﻣﻘﺒﺮﻩ ﺍﺵ ﻧﻴﺴــﺖ. ﻛﻪ ﺧﻮﺩ ﺍﻳﻦ ﺭﺍ ﺑﺎﻧﮓ ﺯﺩﻩ ﺑﻮﺩ:
ﺍﻱ ﻗﻮﻡ ﺑﻪ ﺣﺞ ﺭﻓﺘﻪ ﻛﺠﺎﻳﻴﺪ ﻛﺠﺎﻳﻴﺪ
ﻣﻌﺸﻮﻕ ﻫﻤﻴﻨﺠﺎﺳﺖ ﺑﻴﺎﻳﻴﺪ ﺑﻴﺎﻳﻴﺪ
ﻟﻄﻔﻲ ﺩﺭ ﺁﺛﺎﺭﺵ ﺯﻧﺪﻩ ﻭ ﺟﺎﻭﺩﺍﻧﻪ ﺍﺳﺖ. ﺍﻭ ﺑﻪ ﺍﺑﺪﻳﺖ ﻭ ﺟﺎﻭﺩﺍﻧﮕﻲ ﭘﻴﻮﺳﺖ. ﻟﻄﻔﻲ ﺩﺭ ﺗﻚ ﺗﻚ ﻣﻀﺮﺍﺏ ﻫﺎﻳﺶ ﻣﻲ ﺯﻳﺪ. ﻗﺎﻓﻠﻪ ﺳﺎﻻﺭ، ﻋﺸــﻖ ﺩﺍﻧﺪ، ﭘﺮﻭﺍﺯ ﻋﺸﻖ، ﺭﺍﺳﺖ ﭘﻨﺠﮕﺎﻩ ﻭ. . . ﻭ. . . ﻭ. . .
ﺁﻟﺒﻮﻡ ﺗﺎﺯﻩ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪﻩ ﺷﻤﺎ؟
ِ «ﻣــﻲ ﺻﻮﻓﻲ ﺍﻓﻜﻦ ﻛﺠﺎ ﻣﻲ ﻓﺮﻭﺷــﻨﺪ» ﺑﺮﺍﺳــﺎﺱ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﺻﻮﻓﻴﺎﻥ ﻛﺮﺩ ﻭ ﻋﺮﺏ. ﻳﻚ ﻗﻄﻌﻪ ﻣﺼﺮﻱ، ﻳﻚ ﻗﻄﻌﻪ ﺳﻮﺭﻱ ﻭ ﭘﻨﺞ ﻗﻄﻌﻪ ﻛﺮﺩﻱ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺁﻟﺒﻮﻡ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﺷــﻌﺎﺭ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻧﺸﺪﻩ ﻳﺎ ﻛﻤﺘﺮ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺷﺪﻩ ﺍﻱ ﺍﺯ ﻣﻮﻻﻧﺎ ﻛﻪ ﺑﺴــﻴﺎﺭ ﺧﺎﺹ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻭ ﻣﺘﻨﺎﺳــﺐ ﺑﺎ ﺭﻳﺘﻢ ﻭ ﻓﻀﺎﻱ ﺗﻀﺎﻧﻴﻒ، ﺑﺎ ﺻﺪﺍﻱ ﺍﺳﺘﺎﺩ ﺩﺍﻭﺩ ﺁﺯﺍﺩ ﺍﺟﺮﺍ ﺷﺪﻩ ﺍﻧﺪ.
ﭼﺮﺍ ﺩﺍﻭﺩ ﺁﺯﺍﺩ؟
ﺻــﺪﺍﻱ ﺑــﻢ ﺩﺍﻭﺩ ﺁﺯﺍﺩ ﻭ ﻣﺘﻔــﺎﻭﺕ ﺧﻮﺍﻧــﺪﻥ ﺍﻭ ﺑﺎ ﺗﺤﺮﻳﺮﻫــﺎ ﻭ ﺯﻳــﺮ ﻭ ﺑﻤﻲ ﻛــﻪ ﻣﺨﺘﺺ ﺻــﺪﺍﻱ ﺧﻮﺩ ﺍﻭﺳــﺖ ﺁﻥ ﻫﻢ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﻩ ﺍﻱ ﻛﻪ ﻫﻤﻪ ﺧﻮﺍﻧﻨﺪﮔﺎﻥ ﺷﺒﻴﻪ ﺑﻪ ﻫﻢ ﻣﻲ ﺧﻮﺍﻧﻨــﺪ ﻭ ﮊﺍﻧﺮﻱ ﻛﻪ ﺍﻭ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺍﺛﺮ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ، ﻳﻌﻨﻲ ﻣﻮﺳــﻴﻘﻲ ﻋﺮﻓﺎﻧﻲ، ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﮔﺰﻳﻨﻪ ﺍﻱ ﻛﻪ ﺍﻧﺪﻳﺸﻴﺪﻡ، ﺍﻳﺸــﺎﻥ ﺑﺎﺷﻨﺪ. ﺍﻳﺸﺎﻥ ۹ ﺳــﺎﻝ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻓﻘﻂ ﻛﻨﺴــﺮﺕ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭ ﻣﻲ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺍﺛﺮﻱ ﺭﻭﺍﻧــﻪ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﻧﻜﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ. ﺗﺎ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻧﻴﺰ ﻓﻘﻂ ﻛﺎﺭﻫﺎﻱ ﺳــﺎﺧﺘﻪ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺧﻮﺍﻧﺪﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ. ﺍﻣﺎ ﻧﻈﺮ ﻟﻄﻔﺸﺎﻥ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺍﺛﺮ ﻭ ﺍﺭﺗﺒﺎﻃﻲ ﻛــﻪ ﺑﺎ ﻛﺎﺭ ﺑﺮﻗﺮﺍﺭ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ، ﺑﺎﻋﺚ ﺷــﺪ ﺧﻮﺍﻧﻨﺪﮔﻲ ﻭ ﻧﻮﺍﺯﻧﺪﮔﻲ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﭙﺬﻳﺮﻧﺪ.
ﺍﺯ ﺯﻣﺎﻥ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺍﺛﺮ ﻭ ﺳﺎﺯﺑﻨﺪﻱ ﺁﻥ ﺑﮕﻮﻳﻴﺪ.
ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭ ﭼﻬﺎﺭ ﺳﺎﻝ ﭘﻴﺶ ﺿﺒﻂ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺳﺎﺯﺑﻨﺪﻱ ﺁﻥ، ﻧﻲ، ﻋﻮﺩ، ﺗﻨﺒﻮﺭ ﻭ ﺩﻑ ﺍﺳــﺖ. ﺍﻣﺎ ﻋﻤﺪﺗﺎ ﺩﻑ ﻭ ﻧﻲ ﻣﺤﻮﺭ ﺍﺳــﺖ. ﺟﺎﻭﻳﺪ ﺍﺑﺮﺍﻫﻴﻢ ﭘﻮﺭ، ﻫــﺮ ﻣﻠﻮﺩﻱ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﺭﻛﺴــﺘﺮ ﻧﻲ ﻫﺎ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻛﺮﺩ. ﺩﻑ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻧﻘﺸﻲ ﺍﺳﺎﺳﻲ ﺑﺎﺯﻱ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ. ﭼﺮﺍ ﻛﻪ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﺧﺎﻧﻘﺎﻫﻲ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻲ ﻃﻠﺒﺪ.
ﺍﺯ ﺭﻳﺘﻢ ﻫﺎﻱ ﺟﻨﻮﺑﻲ ﻛﻪ ﺷﺎﺧﺼﻪ ﺩﻑ ﺷﻤﺎﺳﺖ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺍﺛﺮ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ؟
ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻛﻢ. ﺑﻴﺸــﺘﺮ ﺳﻌﻲ ﺷﺪﻩ ﺍﺻﺎﻟﺖ ﺧﺎﻧﻘﺎﻫﻲ ﺍﺛﺮ ﺣﻔﻆ ﺷﻮﺩ. ﺩﺭ ﻋﻴﻦ ﺣﺎﻝ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﻭ ﻏﻴﺮ ﻣﻌﻤﻮﻝ. ﺍﻳــﻦ ﻣﺪﻝ ﺭﻳﺘﻢ ﻫﺎ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻛﺪﺍﻡ ﺍﺛﺮ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺩﺍﺩﻩ ﻳﺎ ﺧﻮﺍﻫﻴﺪ ﺩﺍﺩ؟
ﺩﺭ ﺁﻟﺒﻮﻡ ﺩﻳﮕﺮﻱ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ «ﻣﻦ ﺗﻦ ﺗﻨﻨﻢ» ﻛﻪ ﻣﻠﻮﺩﻱ ﻫﺎﻱ ﺁﻥ ﺟﻨﻮﺑﻲ ﺍﺳــﺖ ﻭ ﺑﺎ ﻟﻬﺠﻪ ﺁﻥ ﺳــﻤﺖ ﻭ ﺳﻮ ﺧﻮﺍﻧﺪﻩ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ. ﺍﺷﻌﺎﺭ ﺁﻥ ﻧﻴﺰ ﺍﺯ ﻫﻮﺷﻨﮓ ﺍﺑﺘﻬﺎﺝ ﻭ ﻣﻮﻻﻧﺎﺳﺖ. ﺩﻑ ﺁﻥ ﻛﺎﻣــﻼ ﺟﻨﻮﺑﻲ ﻭ ﻣﺘﻔــﺎﻭﺕ ﺑﺎ ﺭﻳﺘﻢ ﻫﺎﻱ ﻣﻌﻤﻮﻝ ﻛﺮﺩﻱ ﻭ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﺳﻨﺘﻲ ﺍﻳﺮﺍﻧﻲ ﺍﺳﺖ. ﺍﻳﻦ ﺍﺛﺮ، ﺿﺒﻂ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺑﻪ ﺯﻭﺩﻱ ﺭﻭﺍﻧﻪ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﻣﻲ ﮔﺮﺩﺩ.
ﻭ ﺩﺭ ﺁﺧﺮ، ﻣﻲ ﺻﻮﻓﻲ ﺍﻓﻜﻦ ﻛﺠﺎ ﻣﻲ ﻓﺮﻭﺷﻨﺪ؟
ﻣﻲ ﺻﻮﻓﻲ ﺍﻓﻜﻦ ﺭﺍ ﺳــﻲ ﺩﻱ ﻓﺮﻭﺷــﻲ ﻫﺎﻱ ﻣﻌﺘﺒﺮ ﻣﻲ ﻓﺮﻭﺷﻨﺪ! (ﺑﺎ ﺧﻨﺪﻩ)
عکس | خداحافظی کوه عضله آمریکا؛ جی‌دن کاکس کیست؟ 
ایران‌چک ۵۰۰ هزار تومانی؛ اسکناس جدید در راه بازار؟ 
اجاره پیکان وانت؛ ناقابل ماهی ۱۴ میلیون! 
اتفاقات باورنکردنی و زشت علیه بازیکنان تراکتور در فرودگاه 
معمای عجیب و غریب درباره حسن یزدانی؛ بمب کشتی ایران منفجر می‌شود؟ 
اتمام‌حجت با خریداران آیفون ۱۴ و ۱۵! 
از کشتن افراد عینکی به جرم روشنفکر بودن تا حذف پول و مذهب از مناسبات اجتماعی / فاجعه‌بارترین حرکت قرن بیستم برای ساخت اتوپیای روستایی
شباهت‌های قائد بغداد و پیشوای برلین؛ از میل به ویرانگری تا قهرمان پرستی
طرز تهیه کباب لاهماجون، خوشمزهترین کباب ترکی
سالاد فیله مرغ سوخاری با سس رنچ، جذابترین سالادی که تابهحال خوردهاید
