نرخ دلار روز گذشته با 35 تومان کاهش نسبت به روز قبل، به قیمت 3 هزار و
130 تومان رسید. قیمت دلار در سه هفته گذشته روند نزولی به خود گرفته و در
این مدت حدود4 درصد (معادل 115 تومان) از ارزش خود را از دست داده است.
فعالان این بازار معتقدند که در روزهای گذشته تقاضای بازار کاهش یافته است،
در حالی که تغییر قابل‌توجهی در عرضه ارز بازار رخ نداده است. به عقیده
آنها، «خوش‌بینی به دور جدید مذاکرات» و «آغاز ماه رمضان» از عوامل اصلی
کاهش در تقاضای بازار بوده است. از سوی دیگر برخی از مشاهدات نشان می‌دهد
که ورودی بازار در روزهای گذشته از ثبات قابل‌توجهی برخوردار بوده است؛
بنابراین به‌نظر می‌رسد که کاهش «حجم تقاضا» و ثبات در «حجم عرضه»، نقطه
تعادلی قیمت دلار را کاهش داده است.
2+2 عامل کاهش در تقاضا
یکی از
عوامل اصلی کاهش تقاضا در روز گذشته را می‌توان عامل «انتظارات» و
خوش‌بینی‌ها دانست. به گفته برخی از فعالان بازار، تعدادی از متقاضیان ارز،
به امید کاهش بیشتر قیمت در روزهای آینده، خرید خود را به بعد از مذاکرات
هسته‌ای موکول کردند. علاوه‌بر این، در روزهای گذشته اخبار منتشر شده حاکی
از آن است که واردات برخی کالاها توسط بخش خصوصی کاهش یافته است؛ بنابراین
این تصور در بازار وجود دارد که دستیابی به یک توافق جامع هسته‌ای،
می‌تواند نرخ دلار آزاد را تا حدود قابل‌توجهی کاهش دهد.
دور بعدی مذاکرات
ایران و 1+5 در تاریخ 11 تیرماه آغاز خواهد شد و تا 24 تیر ماه ادامه خواهد
داشت. برخی از تحلیلگران معتقدند که با توجه به طولانی بودن دور ششم
مذاکرات (حدود دو هفته)، دیدگاه‌ها به یک توافق جامع نزدیک تر خواهد شد.
بنابراین این امکان وجود دارد بازار ارز تا هنگام آغاز مذاکرات به روند
کاهشی خود ادامه خواهد داد و در جریان مذاکرات، همسو با اخبار مثبت و منفی،
شاهد تغییراتی در قیمت دلار باشیم.
یکی دیگر از مهمترین عواملی که
باعث تغییر حجم تقاضا در بازار شده است، شروع «ماه رمضان» بوده است. به طور
طبیعی، در این ماه از حجم سفرهای خارجی کاسته می‌شود و این اثر فصلی، باعث
می‌شود که تقاضا برای تهیه ارز در بازار آزاد کاهش یابد. به‌نظر می‌رسد که
عامل ماه رمضان در روزهای آینده باعث می‌شود مقداری از تقاضای ارز برای
تجارت کالاها نیز کاسته شود.
در کنار این عوامل اصلی برخی عوامل حاشیه ای
نیز
در جهت کاهش تقاضای بازار حرکت کرده است. به‌نظر می‌رسد که همسو با کاهش
نرخ دلار در روزهای اخیر، برخی جریان‌های داخلی بازار نیز بر تشدید این
روند دامن زدند تا در قیمت‌های پایین دلار را خریداری کنند. علاوه‌بر این
روز گذشته (یکشنبه) اکثر بازارهای جهانی تعطیل بودند و تقاضا در این روز
برای دریافت حواله ارزی و انجام مبادلات بین‌المللی کاهش یافته بود. این
عامل نیز باعث کاهش تقاضای بازار در روز گذشته شده است. البته به گفته
کارشناسان با توجه به اینکه آغاز روند کاهشی دلار از هفته‌های گذشته کلید
خورده است، بنابراین دو عامل آخر در این مسیر را باید عامل «تشدید‌کننده»
دانست، نه عاملی اصلی که «جهت» حرکت قیمت دلار را تغییر دهد.
ثبات در عرضه ارز
برخلاف
عوامل کاهش در تقاضای دلار، عوامل موثر در ورودی بازار تغییر قابل‌توجهی
نداشته است. هرچند در طرف عرضه نیز، انتظارات حاکی از افزایش عرضه در آینده
است. در هفته گذشته اخباری مبنی‌بر وصول اقساط توافق شده در مذاکرات ژنو
به گوش رسید. روز جمعه بانک‌مرکزی از واریز قسط ششم بدهی‌های سر رسید
شده به حساب بانک‌مرکزی خبر داد. به گفته این نهاد، بر اساس توافق ایران و
گروه1+5 مبلغ 550 میلیون دلار بابت بدهی‌های کشور هند در قالب قسط ششم، از
طریق بانک‌مرکزی امارات دریافت و به حساب بانک‌مرکزی ایران واریز شد. این
موضوع می‌تواند عرضه بازار ارز را در آینده تقویت کند.
واریز این اقساط
به‌حساب بانک‌مرکزی، باعث می‌شود که اثر روانی در بازار به همراه داشته
باشد. از سوی دیگر برخی از اخبار منتشر شده حاکی از آن است که از کانال
دبی، مقداری ارز وارد بازار می‌شود که البته منشأ این تزریق، مشخص نشده
است. این عوامل نشان می‌دهد که عرضه ارز در روزهای گذشته از روند باثباتی
بر خوردار بوده است؛ بنابراین می‌توان عنوان کرد که با توجه به کاهش حجم
تقاضا در روزهای گذشته و روند با ثبات در ورودی بازار ارز، تعادل عرضه و
تقاضای بازار در قیمت‌های پایین شکل گرفته است.
