نیویورک تایمز: آمریکا نمی‌تواند عقب نشینی کند!

فرارو- اعتراضات روز افزون ایران در مورد تصمیم آمریکا که از صدور ویزا برای نماینده جمهوری اسلامی در سازمان ملل امتناع می کند و همچنین بلاتکلیفی در مورد اینکه این اختلاف تا کجا ادامه خواهد داشت، نه تنها باعث خدشه دار شدن احساسات طرفین شده بلکه محدودیت های قوانین جهانی در صورت تداخل آن با منافع کشور میزبان که در اینجا آمریکا است را عریان کرده است.

به گزارش سرویس بین الملل به نقل از نیویورک تایمز، حقوقدانان بین الملل، دیپلمات ها و دیگر کارشناسان آشنا به تاریخچه سازمان ملل روز یکشنبه گفتند که حتی اگر ایران از حق قانونی برای بحث در مورد نقض حقوق سفیر جدید خود برخوردار باشد هم نمی تواند کار چندانی از پیش ببرد. برخی نیز معتقدند آمریکا همدردی بین المللی و حقوق بین الملل را با خود همراه دارد.

دولت اوباما روز جمعه اعلام کرد برای حمید ابوطالبی، سفیر ایران که درخواستش ماه ها است به تعویق افتاده، ویزا صادر نخواهد کرد. ابوطالبی به عنوان یک دیپلمات باتجربه گفته که مترجم انقلابیون ایرانی بوده که در سال 1979 سفارت آمریکا را تصرف کرده و دست به گروگان گیری زدند؛ نقشی که با وجود ناچیز بودن باعث شده از نظر سیاسی در آمریکا خطرناک خوانده شود.

هیچ یک از دو کشور در مورد ابوطالبی کوتاه نمی آیند و این تهدیدی برای تلاش های پیچیده دو طرف در حل مسائل مورد اختلاف طی 35 سال گذشته، به خصوص منازعات مربوط به فعالیت های هسته ای ایران است. ایران روز سه شنبه با اعلام نشست برای شکایت رسمی به مشاور حقوقی بان کی مون، دبیرکل سازمان ملل، بر فشارهای موجود افزود.

کاردار ایران در نامه ای که دوشنبه شب برای کمیته روابط با کشور میزبان ارسال شد آورده است: «رد ویزای نماینده یک کشور عضو سازمان ملل برخلاف اصول قوانین بین الملل و منشور سازمان ملل، از جمله اصول تساوی حاکمیت دولت ها و احترام به حاکمیت ملی و استقلال سیاسی آنها است.»

این کمیته که ریاستش بر عهده قبرس است، شامل آمریکا نیز می شود. با وجود اینکه این کمیته شامل ایران نمی شود، اعضایی دارد که در تقابل با میزبان هستند، به خصوص چین، کوبا، لیبی و روسیه.

صرف نظر از گرایش کشورهای عضو کمیته، باید گفت این کمیته تنها قدرت توصیه به اعضا را دارد و نمی تواند بر تصمیم آمریکا در مورد ویزای ابوطالبی تاثیری بگذارد. یک دیپلمات در سازمان ملل گفت: «نهایتا اینکه هیچ مکانیزم اجرایی وجود ندارد.»

این کمیته همچنین می تواند مسئله را به شورای امنیت ارجاع دهد. اما اینکه ایران بتواند اکثریت آراء اعضا را کسب کند، مشخص نیست. حتی اگر اکثریت مجمع به نفع ایران رای بدهند، باز هم نمی توان انتظار داشت که آمریکا از تصمیم خود برگردد.

علیرضا نادر، کارشناس ایران در اندیشکده رند در اینباره گفت: «در دولت آمریکا چه انتظاری دارید، که بگوید مشکلی نیست، ما شوخی کردیم؟»

بحث اصلی ایران این است که آمریکا قرارداد مقر که در زمان پذیرش میزبانی سازمان ملل در نیویورک پذیرفت را نقض کرده است. قرارداد 1947 میزبان را ملزم می کند اجازه دسترسی نمایندگان دیپلماتیک خارجی را بدهد. اما آمریکا در همان سال قانونی را به تصویب رساند که بر اساس آن کشور میزبان حق «حفاظت از امنیت خود» را به واسطه رد ویزای سفرای خارجی سازمان ملل که تهدیدی برای این کشور محسوب می شوند را به دست آورد.

به عقیده کارشناسان حقوق مسئله ابوطالبی بسیار غیرمعمول است. ضمن اینکه به گفته جوردان پاوست، یک کارشناس حقوق بین الملل در دانشگاه هوستون، آمریکا می تواند این پرونده را بر اساس یک قانون بین الملل دیگر نیز پیگیری کند و آن حقوق بشر است. وی می گوید بر اساس حکم دیوان بین المللی دادگستری در مورد تصرف سفارت آمریکا در تهران، این دادگاه بازداشت خودسرانه و بدرفتاری با گروگان های آمریکایی را ناقض حقوق بشر و دیگر حقوق بین الملل دانست.

وی در ادامه افزود که بر اساس مفاد منشور سازمان ملل آمریکا می تواند استدلال کند که رد درخواست ویزای ابوطالبی ضروری است تا «احترام جهانی به حقوق بشر و رعایت آن» اجرا شود.