فرارو- پیروزی قاطع حسن روحانی در انتخابات ریاست جمهوری واکنش هایی را در میان اصلاح طلبان برانگیخته است. فعالان این جریان به تحلیل این پیروزی پرداخته اند.
به گزارش فرارو، روزنامه نگاران و تحلیلگران اصلاح طلب هر یک از منظر خود به تحلیل رویداد مهم 24 خرداد پرداختند. از نظر بسیاری از آنها انتخاب حسن روحانی به عنوان رییس جمهور ایران از سوی مردم شگفت انگیز بوده است.
سعید لیلاز در روزنامه اعتماد از پیروزی حسن روحانی به عنوان "فرصت بی نظیر تاریخی" یاد کرد و نوشت: «پیروزی آقای حسن روحانی در یازدهمین دوره انتخابات ریاستجمهوری میتواند به خوبی نشاندهنده این واقعیت باشد که پس از تجربه هشت ساله دولت منتهیالیه جناح چپ و بعد از آن تجربه هشت ساله منتهیالیه جناح راست، شاهد به وجود آمدن نوعی گرایش و تمایل در ملت ایران به مرکزگرایی و اعتدالگرایی هستیم.»
به عقیده لیلاز "گرایش به اعتدال و تمرکزگرایی طی ماههای گذشته و تا همین چند هفته پیش در آیتالله هاشمیرفسنجانی تجسم یافته بود و ایشان را تبدیل به اصلیترین چهره و در واقع سمبل اعتدال گرایی کرده بود. به همین دلیل هم بود که بلافاصله پس از ثبت نام ایشان در ستاد انتخابات کشور برای ریاستجمهوری شاهد بروز و ظهور این تمایل و گرایش حول محور ایشان بود. اما بعد از نحوه برخورد به نظر من غیر لازمی که توسط شورای نگهبان با مساله بررسی صلاحیت ایشان شد این موج به سمت نزدیکترین کاندیدای ریاستجمهوری سوق پیدا کرد."
انتخاباتی با معنای سیاسی عمیق
عباس عبدی تحلیلگر برجسته اصلاح طلبان در گفت و گویی با روزنامه اعتماد با تجلیل از رفتار سیاسی مردم ایران به دو طرف ماجرای انتخابات پرداخت و گفت در یک طرف "مردم بالاخره خواست خود را به سیاستمداران تحمیل كردند."
عباس عبدی افزود: «من وقتی با اكثر تحلیلگران صحبت میكنم، نخستین حسشان این است كه در برابر رفتار مردم باختهاند. این انتخابات نشان داد كه مردم در امور مهم خود نه تحت تاثیر رسانههای خارجی و فضای مجازی هستند و نه تحت تاثیر جو مایوس و ناامیدكننده برخی از نیروهای سیاسی داخل كشور.»
عبدی طرف دوم انتخابات را حکومت دانست و درباره رفتار حکومت عنوان کرد: «باید گفت كه فارغ از جریان رد صلاحیتها، رفتار حكومت پس از آن ماجرا بسیار عاقلانه و درست بود. من شخصا معتقدم كه رهبری نظام در این قضیه بیشترین نقش را داشت.»
به عقده این تحلیلگر اصلاح طلب "وقتی حكومتی چهار سال تحت فشار تبلیغاتی درباره مسائلی نظیر كودتای انتخاباتی قرار دارد، اما در نهایت انتخاباتی را برگزار كند كه بیش از 70 درصد مردم در آن شركت كنند و بسیار آرام و قابل اعتماد برای همه طرفها، این انتخابات برگزار شود، این یك پیروزی عظیم برای حكومت و كشور ایران و مصداق واقعی حماسه سیاسی است و امیدوار باید بود كه در ادامه با اجرای خواست مردم از خلال این انتخاب خود این حماسه تداوم یافته و اقتصادی نیز بشود."
عبدی گفت: «این انتخابات از همه انتخابات گذشته ایران، به لحاظ معنای سیاسی، عمیقتر بوده و میتوان امیدوار بود كه این مقطع زمانی، آغاز یك روند نوین در جامعه ایران باشد.»
پیشنهاد به رییس جمهور منتخب
حسین عبده تبریزی دبیرکل سابق بورس تهران و فعال اقتصادی در یادداشتی در روزنامه شرق با تشریح وضعیت اقتصادی کشور به رئیس جمهور جدید پیشنهاد کرد که به دنبال یک تیم منسجم و با برنامه اقتصادی باشد.
عبده تبریزی عنوان کرد: «در لحظاتی از عمر اقتصادی کشور نیستیم که جایی برای تظاهر باقی مانده باشد. حتی سرسختترین حامیان دولت دهم هم اقرار میکنند که وضعیت اقتصادی، وخیم است. دولتی میرود که اقتصاد مبتلا به تصلب را به ارث میگذارد؛ دولت جدید باید راههای خروج از این گرفتگی را جستوجو کند. دولتی که میآید همین امسال برای هزینههای جاری خود با کسری بودجه عظیم مواجه است.»
دبیرکل سابق بورس تهران نوشت: «بعدها باید بررسی شود که ۷۰۰میلیارددلار درآمد نفتی چگونه هزینه شده که در زمانه رشد هشتدرصدی چین، هفتدرصدی هند و ششدرصدی آفریقا، چشمانداز رشد اقتصادی جمهوری اسلامی ایران برای سالجاری منفی پیشبینی میشود. باید بررسی شود که بدهی چندصدهزارمیلیاردتومانی دولت از کجا آمده است؟ و البته دولت جدید باید خشنود باشد که در سالهای اخیر امکان استقراض خارجی برای دولت دهم فراهم نبوده وگرنه امروز صدهامیلیارددلار هم بدهی ارزی روی دست دولت یازدهم میگذاشت.»
شکل گیری گفتمان تازه
هادی خانیکی استاد دانشگاه و یکی از مشاوران سید محمد خاتمی در روزنامه شرق به تحلیل انتخابات 24 خرداد پرداخت و عنوان کرد که این انتخابات از جنس "پدیده های سیاسی" نبود. به اعتقاد خانیکی "انتخابات جمعه پیشین زمینههای بروز و ظهورش در سطح تغییرات فرهنگی و اجتماعی ایران دیده میشود."
این تحلیلگر مسائل اجتماعی نوشت: «من تصور میکنم گفتمان جدیدی در جامعه ما شکل گرفته است که یکی از مصداقهایش انتخابات جمعه بود. به این معنی که هم در سطحی گستردهتر مشارکت اتفاق افتاده است و این مشارکت سطوح مختلف، طیفها و گروهها و قشرهای مختلف را در برگرفته است.»
وی افزود: «همه اینها حکایت از نوعی رویکرد عقلانی در شرایطی دارد که نسبت به آن نارضایتی و انتقاد وجود دارد و جامعه دریافته بود که راهحل برونرفت از این نارضایتی تغییر با سمت و سوی اصلاحطلبانه است. جامعه نظام را قبول دارد، میخواهد اصلاحات انجام گیرد و نمیخواهد در برابر خطرها و تهدیدهای خارجی و مسایل داخلی نظام، تضعیف شود. به این معنی یک گفتمان تازه در جامعه شکل گرفته است که این گفتمان هم اصلاحطلبان را دربرمیگیرد، هم اصولگرایان را و هم ناظر بر سطوح اجرایی و خود حکومت است.»
انتخاباتی برای "آشتی ملی"
داود محمدی سردبیر روزنامه شرق هم از منظر "آشتی ملی" به انتخابات یازدهم ریاست جمهوری نگاه کرده است. این روزنامه نگار اصلاح طلب در یادداشتی در شرق نوشت: «مرور اجزای پازل انتخاباتی 24 خرداد، ناظران را به دستاورد سترگتری رهنمون میکند و چشمانداز روشنی از «آشتی ملی» را برای آنان ترسیم میکند.»
به عقیده سردبیر شرق "پس از سالها تلاطم سیاسی آمیخته به تنش که آسیبهای جدی در حوزه داخلی، دیپلماسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی بر جای گذاشت، قاطبه دلبستگان ایران به این جمعبندی رسیدهاند که برای حفظ منافع ملی باید از زیادهخواهیهای غیرمنطقی، پرهیز، و قواعد رقابت را بر مبنای اصول قانونی استوار ساخت و تکلیف تفاوت و تعارض دیدگاهها را به سازوکارهای قانونی پیشبینیشده سپرد."
وی معتقد است انتخابات 24 خرداد گام لازم برای "نهادینه کردن آشتی ملی" بود اما این ناکافی است.