ایران و آمریکا مذاکره می‌کنند؟

فرارو- یک آینده پژوه سیاسی گفت: «اما نگرانی آمریکا در سال 2013 بیشتر به دوران پسا بشار اسدی معطوف خواهد بود و اینکه دولتی که بعد از اسد روی کار خواهد آمد تا چه اندازه می تواند موجب تقویت جبهه موافقت با آمریکا در منطقه شود و پیوند دمشق با آنکارا و ریاض و سپس دوحه را مستحکم سازد.»

دکتر مهدی مطهرنیا استاد دانشگاه، تحلیل گر و آینده پژوه سیاسی در گفتگو با فرارو گفت: «در ارتباط با سناریوهای آینده موجود در پیشاروی آمریکا در سال 2013 به عنوان یکی از کنش گران اصلی نظام بین الملل می توان در لایه های گوناگون سناریوهای مختلفی را در نظر گرفت. اما مهم ترین این سناریوها را باید در چهار لایه متفاوت مدنظر قرار داد.»

وی ادامه داد: «لایه نخست لایه تحرکات جهانی است. سناریوی اصلی و محتمل اکتشافی در این زمینه با توجه به سیگنال های موجود و پیش ران های مورد توجه در وضعیت کنونی جهان نشان دهنده سناریوی افزایش سطح اصطکاک میان چین و آمریکا است که سناریوی اصطکاک پنهان نام دارد.»

وی افزود: «به نظر می رسد در سطح جهانی، نظم نوین جهانی هنوز در حال شکل گیری است و جهان در مرحله گذار از یک نظم دوقطبی به یک نظم غیرمتعینی قرار دارد که به نظر می رسد در دو قطب نظام سرمایه داری اقتدارگرا به پرچم داری چین و نظام سرمایه داری دموکراتیک به پرچم داری آمریکا پیش خواهد رفت.»

این استاد دانشگاه گفت: «با عنایت به پیش ران ها و سیگنال ها موجود به نظر می رسد آمریکا به خوبی واقف است که در نیمه دوم قرن بیست و یکم میلادی با توجه به پیش ران های موجود چین می تواند به یک قدرت برجسته اقتصادی و به تبع آن سیاسی و نظامی در جهان تبدیل شود و آمریکا با در نظر داشت همین معنا است که دکترین جدید امنیتی خود را متوجه کنترل چین در آسیا و آسیا در نظم نوین جهانی آینده قرار داده است.»

وی تصریح کرد: «لذا سناریوی اصطکاک پنهان در سال 2013  بیشتر چهره نشان خواهد داد و آمریکا سعی خواهد کرد بر نوهارتلند (یعنی خلیج فارس و فلات ایران) بیشتر تسلط پیدا کند چرا که اولیّت اقدام عملیاتی آمریکا را در این سناریو دارا است و همچنین با گسترش پایگاههای خود در استرالیا سعی خواهد کرد یک خط امتداد مشخصی برای کنترل آینده چین از هم اکنون فراهم کند و سال 2013 از منظر جهانی بیشتر به این سمت و سو شکل و محتوا خواهد پذیرفت.»

این آینده پژوه سیاسی گفت: «از منظر بین المللی به عقیده من مهم ترین چالش برای آمریکا مسئله حل بحران ایران یا مذاکره با این کشور است. اگر اولویت استراتژیک برای آمریکا در سطح جهانی چین است؛ اولیّت استراتژیک در رابطه با این اولویت جهانی، ایران است و در سطح بین المللی بالتبع جدای از نگرش به سطح جهانی، اولویت استراتژیک آمریکا در سطح بین المللی مسئله ایران و حل بحران ایران خواهد بود.»

وی ادامه داد: «آمریکا به دنبال چارچوبی است که می توان از منظر اکتشافی با توجه به پیش ران های موجود نام سناریوی تام و جری روی آن بگذاریم. به این معنا که آمریکا تلاش خواهد کرد تمام راههای تحرک بیشتر ایران در منطقه خاورمیانه و آسیا را از نظر استراتژیک و اقتصادی محدود کند.»

وی افزود: «از این رو افزایش سطح تحریم ها برای کنترل استراتژیک ایران وارد اقدامات شدیدتر خواهد شد. این اقدامات شدیدتر در دو چهره خود را نشان خواهد داد. یک چهره تحریم کننده که بیشتر به دنبال کیش دادن ایران در مهره شطرنج تحرکات بین المللی است و چهره دیگر اعلام مذاکره رسمی، علنی و آشکار و تاکید بر این مذاکره در صحنه شطرنج بازی با ایران برای مات کردن ایران است.»

وی تاکید کرد: «این اقدامات به گونه ای صورت می گیرد که در سال 2013 ایران را به بافت موقعیتی ای هدایت کند که بتواند در وضعیت کیش و مات قرار دهد و به این ترتیب ایران یا آماده مذاکره با آمریکا در موضوعات مهم مانند پرونده هسته ای شود و یا اینکه با ایجاد مقاومت در برابر آمریکا، ایالات متحده بتواند زمینه ساز و زمینه پرور افزایش اجماع جهانی و منطقه ای در باب این اولویت استراتژیک خود در سطح بین المللی باشد.»

مطهرنیا اظهار کرد: «در سطح منطقه ای باید گفت منطقه خاورمیانه از شمال افریقا تا هندوستان برای آمریکا از اهمیت جدی برخوردار است و این کشور تلاش خواهد کرد اولویت های استراتژیک خود را در منطقه خاورمیانه مشخص کند.»

وی ادامه داد: «اولیّت استراتژیک در منطقه خاورمیانه متوجه سناریوی سوریه خواهد بود. آمریکا در سوریه به دنبال ایجاد فضایی است که بتواند دوران پسا بشار اسدی را به خوبی مدیریت کند.»

وی افزود: «در آغاز سال 2013 شاهد خارج شدن بشار اسد از حوزه چارچوب های عملیاتی از نظر بین المللی درباره سوریه بودیم به گونه ای که بالغ بر 130 کشور، گروه مخالف با بشار اسد را به رسمیت شناخته و اکنون بشار در اقلیت حکومتی و حاکمیتی در سوریه بسر می برد.م

وی تصریح کرد: «اما نگرانی آمریکا در سال 2013 بیشتر به دوران پسا بشار اسدی معطوف خواهد بود و اینکه دولتی که بعد از اسد روی کار خواهد آمد تا چه اندازه می تواند موجب تقویت جبهه موافقت با آمریکا در منطقه شود و پیوند دمشق با آنکارا و ریاض و سپس دوحه را مستحکم سازد.»

وی خاطرنشان کرد: «مرسی و قاهره نیز تمایل خود را در پیوستن به این جبهه نشان داده و در عملکرد خود در صحنه سیاست خارجی اگر به طور کامل هم گام با این جبهه نبوده؛ اما کاملا همسو با این جبهه عمل کرده است.»

این تحلیل گر مسائل سیاسی گفت: «در سطح داخلی سناریوی موجود در ارتباط با درون آمریکا سناریویی است که به هر تقدیر می تواند پل گذر از بحران اقتصادی نام بگیرد.»

وی ادامه داد: «به این معنا که بحران اقتصادی آغاز شده در سال 2008 در آمریکا در چارچوب بحران مسکن، هم اکنون به بافت موقعیتی ای رسیده است که ساختار اقتصادی در آمریکا در حال بازتعریف است و داستان بحران پرتگاه مالی که هم اکنون در آن قرار دارد در واقع نقطه عطفی برای عبور سیستم اقتصادی آمریکا به یک اصلاحات قابل قبول در اقتصاد آمریکا برای دو جناح جمهوری خواه و دموکرات می باشد.»

وی تصریح کرد: «این شرایط به گونه ای است که سال 2013 پل عبور از اوج بحران اقتصادی در آمریکا به مدیریت این بحران جهت شکوفایی اقتصادی در سال 2015 به بعد منجر شود.»

وی تاکید کرد: «اما در درون این معنا اصطکاک اساسی میان حزب جمهوری خواه و حزب دموکرات در سناریوی پیش روی آمریکا در داخل قرار دارد که بیشتر متوجه حل اختلاف سلیقه ها و دیدگاههای موجود در جهت مدیریت اقتصادی آمریکا است که آن را می توان مهم ترین موضوع در سناریو های اکتشافی برای آمریکا در این سطح موقعیتی (سطح داخلی) دانست.»