فرارو-روز سوم خرداد سالگرد حماسه آزادی و فتح خرمشهر پس از بیش از یك سال و نیم اشغال به دست رژِیم صدام حسین است؛ فتحی که جز با پایداری، ایثار، مقاومت میسر نبود.
به گزارش سرویس تاریخ فرارو در روز سوم خرداد 1361 پس از 578 روز اشغال خرمشهر به دست رژیم بعث عراق رزمندگان غیور ایران در عملیات موسوم به بیت المقدس خرمشهر را آزاد کردند.
اشغال خرمشهر پس از آن اتفاق افتاد که در بعدازظهر 31 شهریور ماه سال 59 خرمشهر زیر آتش سنگین ارتش عراق قرار گرفت. صدام که گفته بود «نیم ساعته كمر ایران را خواهند شكست» با انبوهی از آتش خمپاره و توپ خرمشهر را در خون و خاک غرق کرد. طولی نكشید كه بیمارستان پر شد از انبوه مجروحان و شهیدان. زنان و كودكان و سالخوردگان، آواره بیابانها و جادهها شده بودند. مردم به خصوص جوانان روی به مسجد جامع(نماد مقاومت) و دیگر پایگاهها آوردند تا برای مقاومت سازماندهی شوند.
مقاومت تاریخی خرمشهر
پس از آن به سرعت گروههای مقاومت شكل گرفت و در محورهای هجوم، جنگ و گریز شروع شد؛ 34 روز مقاومت و تلاش در این وضعیت اگر چه بسیاری از مدافعان شهر را به كام شهادت كشاند و خرمشهر خونینشهر شد و به دست دشمن افتاد.
نقطه شروع آزادسازی خونین شهر
اما عملیات موسوم به بیت المقدس با هدف بازپس گیری خرمشهر در 10 اردیبهشت 1361 آغاز شد؛ این در حالی بود که آزادسازی این شهر میتوانست نماد تحمیل اراده جمهوری اسلامی ایران بر متجاوز و اثبات برتری اش در جنگ باشد.
هدف اساسی عملیات بیت المقدس تداوم رزم علیه دشمن، تهدید بصره، کاهش توان رزمی دشمن، آزادسازی خرمشهر و خارج نمودن اهواز از برد توپخانه بود. البته ملاحظات سیاسی در رابطه با بی ثبات نشان دادن رژیم صدام، وادارنمودن عراق به پذیرش شرایط ایران برای پایان جنگ، کاهش فشار مشکلات مهاجرین جنگی در داخل کشور و ایجاد زمینه برای فعالیت های کشاورزی در مناطق حاصلخیز خوزستان نیز مورد توجه بوده است.
گام اول فتح خرمشهر در عملیات «ثامن الائمه (ع)» در 5 مهر 1360 در محور آبادان و با هدف شکستن محاصره این شهر، با موفقیت کامل انجام شد. پس از این عملیات نیروهای خودی بدون از دست دادن زمان و با جمع کردن نیرو و تجهیزات، عملیات دوم را با نام «طریق القدس» در محور بستان و در 8 آذر 1360 انجام دادند.
پیروزی در آزادسازی شهر بستان فرماندهان ارتش و سپاه را بر آن داشت که به اجرای عملیات ادامه دهند و از شوک وارد شده به دشمن به گونهای شایسته بهرهبرداری کنند.
از این رو طی 3 ماه، سپاه تلاش زیادی برای افزایش تیپ ها و لشکرهای خود به کار بست تا نبرد بعدی بزرگتر از عملیات گذشته طراحی و اجرا شود. فرماندهان مصمم شدند در اسفند ماه 1360 عملیات دیگری را آغاز کنند؛ اما پیشدستی عراق و حمله به «چزابه» موجب به تعویق افتادن زمان عملیات شد.
صدام سرانجام در 17 بهمن 1360 در منطقه تنگه چزابه حمله سنگینی را با حمایت شدید نیروی هوایی و آتش سنگین توپخانه آغاز کرد، اما علیرغم پیشروی اولیه نیروهای بعثی، دشمن با مقاومت جانانه نیروی زمینی سپاه و بسیج مواجه گردید و حملات پی در پی هوایی و توپخانه صدام بعثی پس از اندکی موفقیت با جانفشانی حماسه آفرینان تنگه چزابه برای چندین بار عقیم ماند.
پس از این موفقیت ها دوعملیات فاتحانه دیگر توسط رزمندگان جمهوری اسلامی به مرحله اجرا در امد تا زمینه ازادسازی خرمشهر فراهم شود؛ عملیات «مولای متقیان» در اول اسفند1360، عملیات «فتح المبین» در دوم فروردین 1361.
فتح خرمشهر
پس از فتح الفتوح عملیات «فتح المبین» بلافاصله در حالیكه قوای ارتش عراق در منطقه بومی خرمشهر تقویت میشدند به تمامی یگانهای تحت امر قرارگاه مركزی كربلا دستور داده شد تا با بازسازی و تجدید قوا به شناسایی و طراحی یک عملیات جدید بپردازند؛ عملیاتی که با نام «بیت المقدس» در تاریخ ایران ماندگار شد.
بدین ترتیب عملیات بیت المقدس به فرماندهی مشترک سپاه و ارتش در ﺳﺎﻋﺖ ٣٠ دﻗﯿﻘﻪ 10 اردیبهشت 1361 ﺑﺎﻣﺪاد ﺑﺎ ﻧﺎم ﻣﺒﺎرک ﯾﺎ ﻋﻠﯽ ﺑﻦ اﺑﯽ طﺎﻟﺐ(ع) ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺤﺴﻦ رﺿﺎﯾﯽ (ﻓﺮﻣﺎﻧﺪه وﻗﺖ ﺳﭙﺎه ﭘﺎﺳﺪاران) و ﺳﺮﺗﯿﭗ ﺻﯿﺎد ﺷﯿﺮازی (ﻓﺮﻣﺎﻧﺪه وﻗﺖ ﻧﯿﺮوی زﻣﯿﻨﯽ ارﺗﺶ ﺟﻤﮫﻮری اﺳﻼﻣﯽ اﯾﺮان) از ﻗﺮارﮔﺎه ﮐﺮﺑﻼ ﺑﻪ ﻧﯿﺮوھﺎی ﺗﺤﺖ اﻣﺮ ﺻﺎدر ﺷﺪ.
ﻋﻤﻠﯿﺎت ﺑﯿﺖ اﻟﻤﻘﺪس در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻋﻤﻠﯿﺎﺗﯽ ﺟﻨﻮب و ﻏﺮب ﮐﺎرون، ﺟﻨﻮب ﻏﺮﺑﯽ اھﻮاز و ﺷﻤﺎل ﺧﺮﻣﺸﮫﺮ، ﺑﺎ ھﺪف آزادﺳﺎزی ﺧﺮﻣﺸﮫﺮ، ھﻮﯾﺰه، ﺟﻔﯿﺮ، اﯾﺴﺘﮕﺎه ﺣﺴﯿﻨﯿﻪ، ﺟﺎده اھﻮاز ﺧﺮﻣﺸﮫﺮ و در ﻧﮫﺎﯾﺖ اﻧﮫﺪام و اﺧﺮاج دﺷﻤﻦ از ﺧﺎک اﯾﺮان و رﺳﯿﺪن ﺑﻪ ﻣﺮزھﺎی ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ آﻏﺎز ﺷﺪ.
گرچه بر خلاف پیش بینی ها به دلیل حساسیت و اهمیت هدفهای ایران و عراق در این منطقه عملیات به مدت 25 روز به درازا کشید اما در نهایت رزمندگان اسلام، درحالی که در شرایط بسیار دشوار آب و هوایی میجنگیدند، در اوج اقتدار، خرمشهر را آزاد کردند.
ﺑﺎ آﻏﺎز ﻋﻤﻠﯿﺎت ﺑﯿﺖ اﻟﻤﻘﺪس، رادﯾﻮ ﺑﻐﺪاد طﺒﻖ ﻣﻌﻤﻮل دم از ﭘﯿﺮوزی زده و ﻣﺪﻋﯽ ﺷﺪ ﮐﻪ ”ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻋﻤﻠﯿﺎﺗﯽ اﻧﺒﺎﺷﺘﻪ از اﺟﺴﺎد و ﺟﻨﮓ اﻓﺰارھﺎی اﯾﺮاﻧﯿﺎن اﺳﺖ؛ ﺳﺮﺑﺎزان ﺷﺠﺎع ﻋﺮاق ﮐﺎﻣﻼ ﺑﺮ اوﺿﺎع ﺗﺴﻠﻂ دارﻧﺪ و آﻣﺎده اﻧﺪ ﺗﺎ ﺷﮑﺴﺘﯽ دﯾﮕﺮ ﭼﻮن ﻏﺮب دزﻓﻮل و ﺷﻮش را ﺑﺮاﯾﺮاﻧﯿﺎن وارد ﺳﺎزﻧﺪ".صدام حسین، رئیس جمهور معدوم رژیم بعث عراق و حامیان وی که بازپسگیری خرمشهر توسط ایران را غیر ممکن میدانستند و اعلام کرده بودند «در صورتی که ایرانیها آن را پس بگیرند، عراقی ها کلید بصره را به ایران خواهند داد» در آغاز عملیات خطاب به نیروهای تحت فرمانش، دفاع از خرمشهر را همانند دفاع از بغداد و بصره خوانده بود.
شادی مردم پس از خبر آزادی خرمشهر
رزمندگان غیور عملیات بیت المقدس
او گفته بود:«خرمشهر تکیه گاه بصره به شمار می رود، بنابراین باید پیروزی در نبرد آینده را با هر قیمتی به دست آورد و نیروهای ایرانی را منهدم نمود.»
اما غیرت و همت و ایمان رزمندگان جمهوری اسلامی باعث شد در روز 3خردادماه 1361 نوای الله اکبر بار دیگر در خرمشهر طنین انداز شود.
دستت درد نکنه ای دولت مکتبی، خوب پیش شهدا رو سفیدمان کردی