الگوی مجاریِ رابطه تجاری

شی جین‌پینگ پس از پنج سال به اروپا سفر کرد و سه کشور اروپایی در این مدت میزبان او بودند. در حالی‌که سفر به فرانسه و دیدار با مکرون توجهات زیادی را به شی جلب کرده است، به نظر می‌رسد اصلی‌ترین دستاورد او را باید در مجارستان و در دیدار با ویکتور اوربان جست‌وجو کرد.

به گزارش دنیای اقتصاد، مجارستان که در سال‌های اخیر مواضع ضدغربی داشته و در جنگ اوکراین کنار روسیه ایستاده است، در سفر اخیر رئیس‌جمهور چین شاهد قرارداد‌ها و امتیاز‌های اقتصادی قابل‌توجه بود. به نظر می‌رسد چین در تلاش است موضع‌گیری‌های ژئوپلیتیک موافق با خود را پاداش دهد و از این طریق برای خود «دوستانی برای همه فصول» دست‌و‌پا کند؛ تلاشی که مجارستان گام نخست آن به شمار می‌رود.

شی جین‌پینگ، رئیس‌جمهور چین، سفر پنج‌روزه خود به اروپا را در مجارستان به پایان برد. این سفر که در نوع خود اولین در ۵ سال اخیر به شمار می‌رود، اهداف مختلفی را دنبال می‌کرد. او به دیدار مکرون رفت و درباره جنگ اوکراین به گفتگو نشست.

سفر او با ۲۵‌ امین سالگرد حمله به سفارت چین در خاک صربستان مصادف شده بود و به همین خاطر با استقبال جمعیتی قابل‌توجه در مقابل کاخ ریاست‌جمهوری صربستان همراه شد. در نهایت او به بوداپست مجارستان رفت؛ جایی که ویکتور اوربان با فرش قرمز در انتظارش بود و با او قرارداد‌های مختلف تجاری و اقتصادی منعقد کرد.

به نظر می‌رسد مهم‌ترین اهداف سیاسی شی تلاش برای کاهش نفوذ ایالات‌متحده در اروپا و ایجاد الگویی سیاسی برای همراهی کشور‌های جهان است؛ علاوه بر این، او در بحبوحه جدی شدن تعرفه‌های اروپا بر کالا‌های چینی، در تلاش بود از روابط اقتصادی خود با قاره سبز محافظت کند. فایننشال‌تایمز در گزارشی به این نکته مهم پرداخته است که شی جین‌پینگ با ارتقای روابط خود با مجارستان در تلاش است تا وفاداری سیاسی و هم‌سویی ژئوپلیتیک را با سرمایه‌گذاری و تجارت پاداش دهد و این بده‌بستان را به یک قاعده تبدیل کند.

دوستان همیشگی

شی جین‌پینگ با ارتقای روابط چین با مجارستان در تلاش است تا این کشور را به الگویی تبدیل کند که مورد پیروی سایر کشور‌ها در اروپا و جهان قرار می‌گیرد. او در بازدید از بوداپست، به تمجید از آنچه اکنون به طور رسمی «همکاری استراتژیک همه‌جانبه چین و مجارستان برای عصر جدید» نامیده می‌شود پرداخت؛ تعریفی که معانی به‌مراتب عمیق‌تری نسبت به واژه‌های آن دارد. بوداپست اکنون عضوی از حلقه دوستان چین است؛ همان کشور‌هایی که به گفته شی جین‌پینگ بیشترین حمایت را از تلاش‌های چین برای مقابله با قدرت ایالات متحده انجام می‌دهند و به طور فزاینده‌ای با سرمایه‌گذاری، تجارت و حمایت دیپلماتیک طرف چینی پاداش می‌گیرند. اکنون چین در حال ارائه پاداش‌های خود به مجارستان است.

بر همین اساس وزیر امور خارجه مجارستان این هفته گفت که شرکت‌های چینی ۱۶میلیارد یورو در مجارستان سرمایه‌گذاری کرده‌اند و به بزرگ‌ترین سرمایه‌گذار در مجارستان تبدیل شده‌اند. او تاکید کرد که «ما به همکاری خود با چین به عنوان یک فرصت بزرگ نگاه می‌کنیم.» به نظر می‌رسد مجارستان اکنون به نزدیک‌ترین حلقه دوستان چین ملحق شده است.

تحلیلگران می‌گویند که به نظر می‌رسد دادن لقب دوستی برای «همه فصول» به بوداپست به این معنی است که اهمیت رابطه با مجارستان برای پکن، صرفا پس از روابط با روسیه و پاکستان ارزیابی می‌شود. مسکو همچنان برای پکن از اهمیت حیاتی برخوردار است، چرا‌که این کشور همچنان عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل، یک قدرت هسته‌ای و رقیب ایالات متحده است. پاکستان نیز از این جهت مهم است که یک قدرت هسته‌ای، همسایه و رقیب هند به شمار می‌رود.

جامعه جهانی «آینده مشترک»

نام‌گذاری مجارستان به عنوان دوستی برای همه فصول این معنا را نیز در بر دارد که پکن در پروژه شخصی شی برای رهبری ساخت آنچه «جامعه جهانی آینده مشترک» می‌نامد، بوداپست را وارد می‌کند. این نام طولانی که سال گذشته توسط شورای دولتی یا کابینه چین منتشر شد، ترکیبی از توصیه‌ها برای مخالفت با «هژمونی» ایالات متحده و احیای «ذهنیت جنگ سرد» با اهداف بی‌معنی مانند ایجاد یک اقتصاد جهانی سبز و پایدار است. این موضوع چشم‌انداز شی درباره چگونگی عملکرد جهان است و نشان می‌دهد که سطح اعتماد‌به‌نفس در پکن در حال افزایش است؛ چرا که وضعیت چین به عنوان یک ابرقدرت اقتصادی باید به آن اجازه دهد تا شروع به ایجاد یک نظم جهانی جدید کند.

حافظ منافع چین

کارکرد اصلی مجارستان برای پکن این است که با توجه به حضور این کشور در اتحادیه اروپا، می‌تواند به عنوان یک پایگاه تولیدی برای شرکت‌های چینی که به دنبال دور زدن تعرفه‌های واردات این اتحادیه هستند، عمل کند. از سوی دیگر از نظر سیاسی نیز اوربان یک گزینه مطلوب برای پکن است. تمایل اوربان برای انتقاد از ایالات متحده، حفظ روابط نزدیک با روسیه و اتخاذ موضعی مستقل در رابطه با سیاست‌های اتحادیه اروپا، ویژگی‌هایی است که برای پکن اهمیت دارد. در نهایت مهم‌ترین شرط برای شریک بودن در تمام فصول، وفاداری به مواضع چین در مورد مسائل ژئوپلیتیک است.

اوربان در کنفرانس خبری خود با رئیس‌جمهور چین اعلام کرد که «امروز اروپا حامی جنگ است. تنها استثنا مجارستان است که خواستار آتش‌بس فوری و مذاکرات صلح می‌شود و از همه تلاش‌های بین‌المللی که به صلح اشاره دارند، حمایت می‌کند... ما همچنین از طرح صلح ارائه‌شده از سوی چین حمایت می‌کنیم.» به نظر می‌رسد اتحادیه اروپا با جدیت دنبال این است که متوجه شود مجارستان قرار است با کارت چین در شورای اروپا بازی کند یا خیر.

نشانه‌های امیدوارکننده تورم چین

در همین حال اولین نشانه‌ها از بهبود اقتصادی هرچند کند چین حکایت دارد. پکن با تقاضای ضعیف مصرف‌کننده و تنش‌های تجاری در سطح جهان دست‌و‌پنجه نرم می‌کند. آمار‌های رسمی روز شنبه نشان داد که شاخص ملی قیمت مصرف‌کننده در ماه آوریل نسبت به سال قبل ۰.۳ درصد افزایش یافته است و افزایش قیمت‌ها در حوزه‌هایی از جمله انرژی، آموزش و گردشگری کاهش هزینه‌های مواد غذایی را جبران کرد. اقتصاد چین تقریبا یک سال است که تحت‌تاثیر قیمت‌های مصرف‌کننده ثابت یا رو به کاهش قرار داشته است.

شی جین‌پینگ برای تقویت رشد اقتصادی و جبران کندی رشد بخش املاک به احیای تولید، به‌ویژه در صنایع با فناوری‌های پیشرفته، متکی است. این استراتژی باعث ایجاد ترس فزاینده در میان رهبران غربی از واردات کالای ارزان چینی شده است که بازار‌های آن‌ها را فرا‌گرفته است، چرا‌که تورم منفی تولیدکننده در این کشور باعث ارزان‌تر شدن مضاعف کالا‌های چینی شده است. در حال حاضر سطح تولید صنعتی چین افزایش یافته، اما به علت همین کاهش قیمت در سود شرکت‌های چینی و صادرات این کشور قابل‌مشاهده نیست.

داده‌های منتشر‌شده در روز پنج‌شنبه نشان می‌دهد که ارزش صادرات چین بر‌حسب دلار در ماه آوریل ۱.۵ درصد نسبت به سال گذشته افزایش یافته است، اما تحلیلگران می‌گویند رشد صادرات از نظر حجمی در ماه‌های اخیر نزدیک به ۱۰ درصد یا بیشتر بوده است. این روند باعث افزایش تنش‌ها با مهم‌ترین شرکای تجاری چین، از جمله اتحادیه اروپا و ایالات متحده، شده است. امانوئل مکرون، رهبر فرانسه و اورسولا فون درلاین، رئیس کمیسیون اروپا، در اوایل این هفته به شی جین‌پینگ در سفر به قاره سبز هشدار دادند که اتحادیه اروپا باید از خود در برابر واردات ارزان چینی محافظت کند.

در ایالات متحده نیز دولت بایدن در حال برنامه‌ریزی برای افزایش تعرفه بر خودرو‌های الکتریکی چینی و سایر کالا‌های مربوط به انرژی‌های تجدیدپذیر در هفته آینده است. به نظر می‌رسد اضافه کردن مجارستان به حلقه دوستان نزدیک را می‌توان سیاست چین برای مقابله با اقدامات احتمالی از سوی قدرت‌های غربی به حساب آورد.